Y Khoa Viet Nam

Ung thư là gì?

Ung thư là một nhóm của các bệnh ảnh hưởng đến tế bào của cơ thể. Các tế bào bình thường tự sinh sản và nhân đôi. Khi các tế bào bắt đầu phát triển rất nhanh, và không tuân theo trật tự, khối u hình thành. Các khối u có thể là lành tính, có nghĩa là nó nằm yên tại chỗ và thường có thể cắt bỏ.

Một số khối u là ác tính nó xâm nhập vào các mô chung quanh và phá hủy tế bào bình thường.

Nếu không được kiểm soát các tế bào này có thể phát triển nhanh chóng và lan tỏa vào trong dòng máu đến các phần khác của cơ thể và tạo nên các khối u mới. Quá trình này được gọi là ung thư di căn có thể gây tử vong.

Ung thư có thể chia thành 4 nhóm.
- Ung thư ở da hay tạng gọi là ung thư biểu mô (carcinomas).
- Ung thư xảy ra trong mô cơ và xương gọi là ung thư mô liên kết (sarcomas).
- Ung thư hạch (Lymphomas) là ung thư trong hệ thống bạch huyết, bệnh ảnh hưởng tới các hạch bạch huyết ở cổ, bẹn, nách, gan và lách.
- Ung thư máu (leukemias) là những ung thư của tủy xương tạo máu.

Có nhiều yếu tố gây ra ung thư. các nhà khoa học chứng minh rằng hút thuốc liên quan với nhiều loại ung thư, béo phì và chế độ ăn nhiều mỡ cũng gia tăng nguy cơ bị ung thư. Có nhiều yếu tố gọi là những chất sinh ung thư. Tiếp xúc qua nhiều với ánh sáng mặt trời là một yếu tố nguy cơ của nhiều loại ung thư da.

Nếu trong gia đình có người bị ung thư, bạn nên đi khám bệnh khi có những triệu chứng báo hiệu. Phát hiện sớm là yếu tố quan trọng giúp điều trị hiệu quả.

Dự phòng bệnh ung thư
- Ngừng hút thuốc lá
- Không uống rượu, không ăn trầu
- Che chắn vùng da hở khi làm việc ngoài trời. Các yếu tố hóa học, vật lý trong môi trường làm việc cần ở dưới mức giới hạn cho phép
- Chế độ ăn : Hạ thấp chế độ ăn có mỡ động vật. Ăn nhiều rau, quả có Vitamin C,E,B và A. Ăn thức ăn có nhiều xơ. Tránh thức ăn rán bị cháy, nướng, nhiều gia vị gây kích thích.

Các triệu chứng báo hiệu ung thư
Ung thư được điều trị hiệu quả khi phát hiện ở giai đoạn sớm. Rất nhiều trường hợp chính bệnh nhân chứ không phải thầy thuốc phát hiện các triệu chứng báo hiệu ung thư.

Hiệp Hội Ung thư Hoa Kỳ đã liệt kê 7 triệu chứng báo hiệu ung thư và khuyến cáo người dân nên phát hiện sớm các triệu chứng này.

Các triệu chứng báo hiệu này là:
- Thay đổi thói quen đi cầu hay đi tiểu, thí dụ như táo bón, tiêu chảy hay
đi tiểu màu đỏ nâu
- Sưng kéo dài
- Chảy máu hay xuất tiết các chất dịch bất thường
- Một khối u ở vú, hạch bạch huyết, hay bất cứ nơi nào trên cơ thể
- Chán ăn kéo dài hay nuốt khó
- Các mụn cóc hay nốt ruồi thay đổi đặc tính, nhất là khi nó phát triển hay
chảy máu
- Ho kéo dài và khàn tiếng

Nếu bạn có một hay nhiều triệu chứng kể trên nên đi khám bệnh. Khám sức khỏe định kì là một trong những yếu tố hàng đầu chống lại ung thư

Di căn
Di căn là một trong những nguyên nhân chính gây tử vong của ung thư. Di căn là sự phát triển những khối u thứ hai tại các tạng khác trong cơ thể từ khối ung thư tiên phát. Dần dần các khối u này gây ảnh hưởng đến chức năng sinh tồn của cơ thể, và nếu không kiểm soát được bệnh nhân sẽ tử vong.

Phần lớn các dạng di căn của tế bào ung thư đều lan truyền qua đường tuần hoàn trong mao mạch và tĩnh mạch. Nó cũng lan truyền theo đường bạch huyết và rơi vãi trong các khoang của cơ thể. Các tạng thường bị di căn nhất là xương, phổi, gan, và hệ thần kinh trung ương.

Khi khối ung thư đã lan tới các phần khác của cơ thể thì khả năng điều trị thành công rất thấp. Do đó điều cần thiết là phải khám sức khỏe thường xuyên và sàng lọc ung thư. Phát hiện sớm là phương pháp phòng bệnh tốt nhất.

Hóa trị liệu
Hóa trị liệu là một phương pháp điều trị ung thư trong đó các hóa chất được sử dụng để tiêu hủy các tế bào ung thư trong những phần khác nhau của cơ thể. Trước tiên nó được sử dụng để điều trị các ung thư không thể phẫu thuật, hay để điều trị hỗ trợ sau phẫu thuật.

Hóa trị liệu có thể sử dụng bằng đường uống hay đường tiêm qua tĩnh mạch hoặc tiêm bắp. Thời gian và số lần điều trị phụ thuộc vào loại ung thư, loại thuốc được sử dụng, và đáp ứng của cơ thể bệnh nhân. Tuy nhiên, các thuốc chống ung thư không chỉ tấn công các tế bào ung thư mà còn tiêu diệt cả tế bào bình thường.

Do đó, chúng ta hiểu tại sao hóa trị liệu thường gây các phản ứng phụ như buồn nôn, nôn, rụng lông, tóc, mệt mỏi tiêu chảy, giảm hồng cầu và bạch cầu. Các phản ứng phụ này có khuynh hướng thay đổi tùy thuộc vào liều và loại hóa trị được sử dụng. Mặc dầu các phản ứng phụ thường gây khó chịu nhưng sẽ hết ngay sau khi ngưng điều trị. Một số thuốc có thể kiểm soát được các phản ứng phụ, và trong một số trường hợp các phản ứng phụ này có thể giảm khi cơ thể thích nghi được với điều trị.

Tùy thuộc vào loại ung thư, hóa trị liệu đôi khi được sử dụng kết hợp với phẫu thuật hay xạ trị nhằm làm tăng khả năng điều trị

Ung thư ở nam giới
Nhận biết được các loại ung thư ở nam giới có thể phát hiện được các triệu chứng báo hiệu sớm.
Ung thư phổi là một trong những nguyên nhân gây tử vong hàng đầu do ung thư ở nam giới tại Hoa Kỳ và Việt Nam .

Ung thư đại trực tràng là loại ung thư thường gặp nhất ở người nam trên 40 tuổi. Theo dõi các thay đổi trong dạng phân thí dụ như táo bón, tiêu chảy hay đi cầu ra máu. Ung thư tiền liệt tuyến thường gặp ở người lớn hơn 60 tuổi.

Các triệu chứng gồm có đi tiểu nhiều lần về đêm và rặn khi đi tiểu. Ung thư tinh hoàn thường gặp ở nam từ 15-35 tuổi. Thăm khám tinh hoàn để phát hiện các khối u nhỏ như hạt đậu không đau và cứng, kích thước tinh hoàn lớn hơn bình thường, cảm giác căng ở vùng bẹn hay có dịch trong bìu

Sàng lọc ung thư ở nam giới
Có nhiều loại ung thư ở nam giới. Nhiều loại ung thư thường gặp như sau:

Ung thư đại trực tràng thường thấy ở người trên 50 tuổi. Để phát hiện ung thư đại trực tràng ở những người trên 40 tuổi, cần phải thăm khám trực tràng bằng ngón tay hàng năm. Cần tư vấn thầy thuốc về loại thăm khám định kì, và phải đi khám bệnh ngay nếu chảy máu từ trực tràng, hay thấy máu trong phân, thay đổi thói quen đi cầu, hay nếu có đau bụng quặn từng cơn.

Ung thư tiền liệt tuyến thường gặp ở đàn ông lớn hơn 65 tuổi. Nếu có một trong những triệu chứng sau cần phải đi gặp thầy thuốc ngay: Đi tiểu nóng hay đau, có máu trong nước tiểu, đi tiểu khó. Nam từ 50 tuổi trở lên nên kiểm tra kháng nguyên đặc hiệu tuyến tiền liệt (PSA) trong máu.

Ung thư tinh hoàn ảnh hưởng đến cơ quan sinh dục nam và thường gặp ở nam từ 15-35 tuổi. Cần phải tự thăm khám ít nhất mỗi tháng / lần. Thầy thuốc sẽ hướng dẫn bạn cách tự thăm khám. Cần phải gặp thầy thuốc nếu phát hiện một khối u nhỏ, cứng, không đau ở bìu hay có cảm giác nặng, hay tinh hoàn không xuống bìu.

Ung thư tiền liệt tuyến
Tiền liệt tuyến là cơ quan sinh dục nằm ở ranh giới của bàng quang đổ vào niệu đạo. Nó tiết ra một chất tạo nên tinh dịch để vận chuyển tinh trùng ra ngoài cơ thể.

Ung thư tiền liệt tuyến thường gặp ở nam trên 50 tuổi, những người nam có gia đình có nguy cơ cao hơn những người độc thân. Ung thư tiền liệt tuyến có thể không có triệu chứng nhưng khi triệu chứng xuất hiện là những vấn đề liên quan đến đi tiểu, thí dụ như đi tiểu khó khi bắt đầu hay ngưng tiểu giữa chừng, không tiểu được, tiểu lắt nhắt, đau hay nóng, có máu trong nước tiểu, đau kéo dài ở lưng hay vùng chậu.

Do ung thư tiền liệt tuyến thường được phát hiện khi khám sức khỏe định kì do đó cần phải thăm khám trực tràng khi khám sức khỏe ở những người nam lớn hơn 40 tuổi.

Điều trị ung thư tiền liệt tuyến gồm các phương pháp như phẫu thuật, xạ trị, hay hóa trị và trong một số trường hợp điều trị bằng nội tiết tố. Khả năng điều trị ung thư tiền liệt tuyến cao do đó cần phải thăm khám định kì.

Ung thư tinh hoàn
Ung thư tinh hoàn là một trong những dạng ung thư hiếm nhất, hơn nữa là một trong những ung thư điều trị dễ nhất khi phát hiện ở giai đoạn sớm. Triệu chứng chính là một khối cứng trong tinh hoàn.

Do ung thư không đau nên chỉ có thể phát hiện bằng thăm khám tinh hoàn. Phần lớn ung thư tinh hoàn xảy ra ở đàn ông từ 15-35 tuổi, tuy nhiên những độ tuổi khác cũng cần phải thăm khám tinh hoàn thường xuyên.

Hiệp hội Ung thư Hoa Kỳ khuyến cáo nên tự thăm khám hàng tháng, thường sau khi tắm. Cần phải thăm khám nhẹ nhàng bề mặt của mỗi tinh hoàn để phát hiện những khối u nhỏ và cứng. Mặc dầu, phần lớn các khối u không phải là ung thư tuy nhiên cần phải đi gặp thầy thuốc khi phát hiện các khối u này.

Các triệu chứng khác gồm có sưng hay nặng trong bìu, bìu là bao của tinh hoàn. Ung thư tinh hoàn thường được điều trị bằng cách cắt bỏ tinh hoàn bị bệnh. Hiếm khi cả 2 tinh hoàn bị ung thư cùng lúc, và việc cắt bỏ 1 tinh hoàn, không ảnh hưởng đến việc sinh con. Điều trị tiếp theo là xạ trị hay hóa trị.

Điều trị sớm là cơ hội khỏi bệnh tốt nhất