GIẢI PHẪU X - AMIDAN, HỆ TIÊU HÓA - DẠ DÀY

Bài viết tương đối dài, mời bạn click vào "tiêu đề" hoặc "đọc thêm..." để xem toàn bộ bài viết

10. Hạch hạnh nhân ở Hầu- và AMIĐAN

Amiđan là bộ phận của vòng mô dạng lympho bao quanh lối vào của thực phẩm và không khí trong họng. Amiđan có từ lúc là trẻ sơ sinh và phát triển nhanh trong suốt vài năm đầu đời, chỉ thoái bộ sau tuổi dậy thì. Chức năng của Amiđan là duy trì sự bảo vệ của cơ thể chống lại bệnh tật, chúng kiểm tra chặt chẽ thức ăn trướckhi vào dạ dày. Ngoài ra Amiđan còn sản xuất kháng thể chống lại bệnh tật.

Amiđan dễ bị nhiễm trùng Steptococcus, khi nhiễm trùng chúng trở lên to và sưng tấy, điều đáng mừng là vi khuẩn này dễ bị các kháng sinh thông thường tiêu diệt và sẽ khỏi bệnh sau 36-48 giờ.



Hạch hạnh nhân ở họng là các tuyến bạch huyết có vị trí ở sau mũi ngay nơi không khí từ mũi nối với hầu có trách nhiệm tiêu diệt và loại bỏ tất cả các nhiễm trùng từ không khí liên quan đến hệ hô hấp. Các hạch VA có từ lúc mới sinh và biến mất trước tuổi dậy thì. Nó dễ nhìn thấy ở 1 đến 4 tuổi. Do đó ở tuổi này trẻ thường nhiễm trùng mới do vi khuẩn gây ra. Khi VA bị tổn hại sự nhiễm trùng sẽ bị mãn tính. Nếu VA luôn bị viêm và sưng có thể gây ra các hậu quả xấu.

Phản ứng miễn dịch là phản ứng của cơ thể đối với sự xâm nhập của các chất và vật thể lạ bằng cách huy động bạch cầu gọi là các lympho bào, chúng có trong máu và mạch bạch huyết. Có hai loại tế bào lympho: Loại sản xuất kháng thể gọi là lympho bào B, loại thứ 2 là Lympho bào T – tế bào tuyến ức, Lympho bào T lại có hai loại : Tế bào trợ giúp cho tế bào B trong việc sản xuất kháng thể gọi là tế bào trợ giúp, và một tế bào ức chế tế bào B sản xuất kháng thể. Tế bào B và T tiêu diệt bất kỳ vật lạ nào xâm nhập cơ thể.

Tại nơi có vật lạ, các bạch cầu phát triển thành đại thực bào bao vây vật thể lạ – gọi là thực bào. Các tế bào B và T ghi nhận các thông tin về vật thể lạ và xác định khả năng miễn dịch.

Các dị ứng và sự loại bỏ mô Các mô lạ xâm nhập cũng sẽ bị hệ thống miễn dịch tiêu diệt.

Các nguyên nhân gây bệnh

1. Thiếu một chất hóa học.Các tế bào muốn làm việc bình thường theo chức năng cần phải có đủ nguyên liệu là các chất hóa học cần thiết, nếu thiếu thì chúng không hoạt động dẫn đến bệnh tật.

2. Do nhiễm độc. Chất độc xâm nhập cơ thể sẽ phá hoại tế bào gây nên rối loạn chuyển hóa, gây rối loạn chức năng của tế bào và gây đột biến gen làm cơ thể bị bệnh.

3. Do nhiễm vi sinh vật có hại. Các vi sinh vật sẽ tấn công các tế bào làm cho các tế bào bị thương tổn.

4. Do lão hóa. Các bộ phận của cơ thể bị lão hóa làm cho các bộ phận bị hư hại như sơ cứng thành mạch và lắng đọng cặn bã hoặc thành mạch yếu dẫn đến nhồi máu cơ tim, tai biến mạch máu, phình mạch xuất huyết não.

v Cơ thể tự bảo vệ sức khỏe bằng tuyến bảo vệ thứ nhất:

Enzym trong nước bọt của hệ tiêu hóa và acid trong dạ dày sẽ giết vi khuẩn khi chúng lẫn vào thức ăn.

Khí quản, phế quản và các tiểu phế quản có lớp biểu mô có lông rụng và các tế bào hình ly sinh ra các chất nhày đẩy bụi bặm ra ngoài với tốc độ 1-3 cm/h khi chúng xâm nhập vào đường hô hấp. Hắt hơi là một hành động của hệ bảo vệ để tống các bụi bậm lớn ra ngoài.

Da là hàng rào chắn có hiệu quả chống lại sự xâm nhập của vi khuẩn có hại. Tuyến mồ hôi cũng sản sinh ra các chất hóa học như lysozym kháng khuẩn và độ PH thấp từ 3- 5 sẽ tiêu diệt vi khuẩn trên da.

Niêm mạc và độ PH của nước tiểu trong hệ thống sinh dục sẽ làm tê liệt và cuốn trôi các vi khuẩn.

v Cơ thể tự bảo vệ bằng tuyến bảo vệ thứ 2 là Hệ thống miễn dịch

Là các ống dẫn dịch mô dư thừa theo một chiều qua các hạch bạch huyết, tại đây các chất cặn bã và vi khuẩn sẽ do lympho bào sản sinh từ tủy tiêu diệt và lọai bỏ, lượng chất còn lại sẽ đổ vào tĩnh mạch.

Các bạch cầu trong máu đều có tác dụng bảo vệ cơ thể chống lại bệnh tật nhưng có vai trò khác nhau.

­ Phản ứng miễn dịch không đặc hiệu

Bất kỳ một vi khuẩn nào xuyên qua được hệ thống bảo vệ thứ nhất nó sẽ gây ra một loạt thay đổi dẫn đến viêm ở lối vào, tại đây bạch cầu sẽ tiêu diệt vi khuẩn và các tế bào tổn thương bằng các enzym của lyzoxom, các tế bào chết và xác vi khuẩn sẽ tập trung lại thành mủ ở chỗ tồn thương. Sau sựtiêu diệt vi khuẩn là giai đoạn sửa chữa hoàn toàn của mô nhưng có thể gây áp xe ( abscess) hoặc thành u hạt do đó ta phải tìm cách lấy mủ ra.

Thực ra tất cả các nhiễm trùng đều làm tăng thân nhiệt và gây sốt. Trong quá trình viêm, bạch cầu sinh ra một protein tác động lên vùng dưới đồi não điều chỉnh bộ điều nhiết của cơ thể đồng thời kích htích gan tăng hấp thu sắt từ huyết tương để làm chậm sự phát triển của vi khuẩn. Qua nhiễm khuẩn, một số tế bào sản sinh ra Interferon vào trong vòng tuần hoàn và sau đó tác động lên các tế bào khác làm cho chúng miễn dịch với sự tấn công của vi khuẩn. Interferon kích thích tế bào sản sinh ra các protein chống vi rút.

­ Phản ứng miễn dịch đặc hiệu

Các tế bào lympho sinh ra kháng thể, mỗi kháng thể là một protein hình chữ Y. Một phần đầu mút là cố định còn 2 đầu mút còn lại biến đổi và tạo nên các vị trí kết hợp có khả năng phản ứng với các chất hóa học khác gọi là các kháng nguyên. Kháng nguyên kết hợp với kháng thể đặc hiệu để phá hủy vi khuẩn. Một loại tế bào chỉ sản xuất ra một kháng thể. Do đó để bảo vệ cơ thể chống lại các loại bệnh phải có nhiều dạng tế bào lympho khác nhau.

11. Hệ tiêu hóa

Hệ thống tiêu hóa bao gồm một ống dài khoảng 5 mét từ miệng tới hậu môn và các cơ quan có liên quan như gan và tụy. Chức năng của hệ thống tiêu hóa là xử lý thức ăn bằng cơ học, hóa học sau đó là hấp thu. Xử lý cơ học là nhai nghiền thức ăn cho nhỏ ra, sau đó dùng các chất hóa học sản sinh trong cơ thể để biến thức ăn thành những phần tử nhỏ cho ruột hấp thụ vào cơ thể.

Miệng


Trước tiên thức ăn được đưa vào miệng, tại đây chúng bị răng, lưỡi nghiền thô, kết hợp với nước bọt. Nước bọt là thứ dịch lỏng do tuyến nước bọt tiết raliên tục với tốc độ 0,05 Cm3 / phút và thường tăng tiết khi có thức ăn, nước bọt hòa tan thức ăn và làm trơn thức ăn cho dễ
nuốt, nước bọt chứa men amylaz, men này tác dụng lên tinh bột biến tinh bột thành đường maltoz . Nước bọt chứa men lyzozym có tác dụng ăn mòn màng tế bào vi khuẩn. Khi enzym hoạt động nó giúp cho răng miệng luôn sạch và tránh nhiễm trùng.

Phương Linh (Theo Thái Bình)

About this entry

Đăng nhận xét

 

MedicineNet Daily News

Medscape Medical News Headlines

WebMD Health


About me | Author Contact | Powered By Blogspot | © Copyright  2008