Y Khoa Viet Nam

Bài viết tương đối dài, mời bạn click vào "tiêu đề" hoặc "đọc thêm..." để xem toàn bộ bài viết

Bày Tỏ Chính Kiến

Vào giờ cơm trưa, bạn chuẩn bị ra ngoài dùng bữa với những đồng nghiệp. Họ đang quyết định phải đến nhà hàng nào, bạn chỉ lắng nghe trong im lặng và chờ đợi quyết định của họ. Dường như hầu hết họ muốn đến quán hamburger. Bạn muốn ăn pizza nhưng bạn vẫn không nói gì hết vì biết rằng bạn sẽ bị ngắc ngứ với từ pizza. Bạn âm thầm hy vọng họ sẽ thay đổi ý định và cuối cùng quyết định đến nhà hàng Ý. Dĩ nhiên là điều này hầu như không bao giờ xảy ra và bạn phải ăn một trong những bánh hamburger đáng ghét này.

Tình huống trên có quen thuộc với bạn không? Có thể nhưng không nhất thiết phải im lặng như thế. Bạn nên luôn bày tỏ quan điểm của mình ngay cả khi bị nói lắp. Có phải tất cả những đồng nghiệp của bạn muốn ăn ở quán hamburger không? Hãy bảo họ rằng bánh pizza ngon hơn nhiều và tốt cho sức khoẻ hơn. Hãy thuyết phục họ. Hãy dùng hết mọi khả năng để làm họ thay đổi ý định và có thể bạn sẽ thành công.

Một khi bạn ngồi trong nhà hàng Ý rồi, hãy để ý bạn sẽ cảm thấy vui như thế nào. Bạn đã thành công trong việc dắt bạn bè của mình vào nhà hàng này. Nếu bạn không lên tiếng, bạn sẽ phải ăn hamburger và khoai tây chiên trong một quán hamburger xa đến hai dãy phố. Họ ở đây vì BẠN đã quyết định. Có thể bạn nói lắp tệ hại nhưng những đồng nghiệp của bạn đủ khôn ngoan để hiểu rằng p-p-p-p-pizza có nghĩa là pizza và bạn quá thuyết phục đến nỗi họ đã từ bỏ ý định ban đầu của mình. Bạn không phải là người bị bỏ rơi chỉ chờ người khác quyết định. Bạn có uy tín và bạn nổi tiếng. Bạn đóng vai trò dẫn đầu khi lập quyết định.

Một tách cà phê nhé?

Trong những ngày tới, hãy cố gắng là người dẫn đầu. Bạn có thể hướng dẫn người khác làm những việc vô cùng đơn giản. Ví dụ nếu bạn cần tiếp tục làm việc với một đồng nghiệp khác về một dự án marketing nào đó, bạn có thể đề nghị dùng một tách cà phê trước khi bắt đầu. Khi bạn quan sát đồng nghiệp của mình bỏ tiền xu vào máy bán cà phê tự động, hãy ghi nhớ rằng người đồng nghiệp ấy đứng đó là vì bạn đã quyết định như vậy. Bạn sẽ nhận ra rằng mình có khả năng lãnh đạo và ảnh hưởng người khác.

Cuộc sống bạn không phải là mối quan hệ đơn độc với tật nói lắp. Cuộc sống của bạn hoàn toàn tương tác được những người khác. Bạn không nên tập trung vào tật nói lắp của mình mà hãy tập trung vào mối quan hệ với những người khác. Bạn nên tập trung vào việc hướng người khác hành động. Bạn nên bày tỏ quan điểm của mình mỗi khi cần phải quyết định điều gì. Bằng cách này, bạn sẽ gia tăng lòng tự trọng của mình và cảm thấy thoải mái hơn với người khác.

Bài viết tương đối dài, mời bạn click vào "tiêu đề" hoặc "đọc thêm..." để xem toàn bộ bài viết

Ai đó đang thao thao lảm nhảm những điều vô nghĩa và bạn buộc phải lắng nghe họ. Bạn rất bất bình với những gì người đó đang nói. Bạn muốn nói lên ý kiến của mình nhưng bạn thà im lặng còn hơn vì biết rằng nếu mở miệng thì mình sẽ bị nói lắp. Bạn cứ im lặng và cảm thấy áp lực bên trong ngày càng tăng. Điều này có vẻ quá quen phải không? Đây có lẽ là một trong những nỗi thất vọng tồi tệ hơn cả mà một người nói lắp có thể gặp phải.

Hãy mạnh dạn lên tiếng!

Nhưng không nhất thiết phải im lặng như thế: nếu bạn có điều gì muốn nói thì cứ việc nói! Bạn có nói lắp cũng không thành vấn đề. Cứ nói ra! Người khác sẽ lắng nghe bạn thậm chí khi bạn bị lắp. Có thể họ cảm thấy lúng lúng vì sự nói lắp của bạn nhưng thì sao nào? Thậm chí họ hầu như còn lúng túng hơn với sự nói nhảm của người kia.

Trước khi lên tiếng, hãy ngắt lời người đang nói nhảm ấy bằng cách dùng thủ thuật giống như thủ thuật được mô tả trong Bài 21 (Làm thế nào để ngắt lời người khác): Hãy tự tin và nhỏ nhẹ lên tiếng: “Xin lỗi John, tớ đã hiểu quan điểm của cậu nhưng tớ không tán thành với cậu chút nào.” Hãy sử dụng ngôn ngữ cử chỉ để tỏ sự bất đồng của bạn và yêu cầu quyền được lên tiếng; hãy nhìn thẳng vào mắt của người ấy. Hãy chắc rằng bạn đã bắt người đó cũng như những người nghe khác phải chú ý rồi sau đó giải thích quan điểm của bạn cách chậm rãi và đầy tự tin.

Hãy cảm nhận sự căng thẳng đang từ từ lắng xuống trong thân thể bạn. Thậm chí nếu bạn nói lắp, bạn cũng cảm thấy vui vì bạn đang kiểm soát được cuộc nói chuyện. Bạn có điều gì đó cần nói và người khác hiện đang lắng nghe bạn.

Đừng chờ cho đến khi mình nói trôi chảy

Bạn không nên chờ cho đến chừng bạn nói trôi chảy thì mới bắt đầu lên tiếng và nói những gì bạn muốn nói. Các bài tập trong sách này sẽ giúp bạn nói trôi chảy chỉ khi bạn cởi mở ngay lúc này. Dù bạn vẫn còn nói chưa lưu loát, bạn cũng nên tận dụng mọi cơ hội để nói. Bạn phải trải qua các tình huống nói chuyện càng nhiều càng tốt.

Mỗi khi bạn có điều gì đó cần nói hay cần hỏi, cứ mạnh dạn lên tiếng dù bạn cảm thấy mình sắp nói lắp.

Bạn thật sự không quan tâm đến việc mua bình lọc nước nhưng chỉ tò mò muốn biết giá của nó. Hãy giở những trang vàng ra và gọi đến công ty bán bình lọc nước. Có phải bạn không muốn mở công ty mà chỉ muốn biết thủ tục thành lập công ty như thế nào phải không? Hãy gọi đến Phòng Thương Mại để tìm hiểu.

Có phải bạn đang họp và thình lình bạn có một sáng kiến tuyệt vời làm cho công ty của mình thu được nhiều lợi nhuận hơn phải không? Cứ mạnh dạn lên tiếng! Đừng để ý nếu bạn bị nói lắp. Người chủ của bạn hiển nhiên sẽ quan tâm đến việc thu lợi nhuận nhiều hơn và sẽ thích thú mà lắng nghe bạn.

Hãy quan tâm đến cộng đồng của bạn, mời bạn bè đến dùng bữa trưa hay đi dã ngoại. Dầu bạn có nói lắp hay không, bạn cũng sẽ trở thành người cởi mở và quan tâm đến những hoạt động xã hội càng nhiều càng tốt.

Đừng chờ cho đến khi bạn nói trôi chảy. Hãy làm điều đó ngay bây giờ! Hãy đi ra và nói!

Bạn không cần phải nói trôi chảy mới trở thành một diễn giả giỏi. Trở nên lưu loát và trở thành một diễn giả giỏi là hai việc khác nhau. Một người nói lưu loát có thể quá buồn chán và tẻ nhạt đến nỗi mọi người sẽ ghét cả công ty của người đó. Trái lại, một người nói lắp có thể rất sôi nổi và là một diễn giả thú vị. Người nói lắp hoàn toàn có thể trở thành người nổi tiếng nhất trong trường học hay trong sở làm của mình.

Bài viết tương đối dài, mời bạn click vào "tiêu đề" hoặc "đọc thêm..." để xem toàn bộ bài viết

Vòng lẩn quẩn Adrenaline

Khi bạn nói lắp, bạn hầu như có khuynh hướng kìm chế không nói. Bạn có xu hướng tránh né việc nói bất cứ khi nào bạn cảm thấy mình có thể bị nói lắp. Điều này đặc biệt đúng đối với lĩnh vực tình cảm. Lấy thí dụ, khi bạn giận dữ, bạn muốn che giấu cảm xúc của mình hơn vì bạn sợ khi mở miệng bạn sẽ bị nói lắp.

Khi bạn giận, chất adrenaline được tiết vào trong mạch máu. Adrenaline luôn được tiết ra bất cứ khi nào bạn ở trong tình huống “hoặc đánh hoặc chạy” và thật hữu ích khi bạn đối diện với nỗi đe doạ nào đó vì nó sẽ sản xuất ra sức chịu đựng cần thiết để giúp bạn hoặc chiến đấu hoặc bỏ chạy.

Chất Adrenaline sẽ kém hiệu lực khi nguy hiểm mà bạn đang đối diện không đòi hỏi phản ứng của thân thể. Ví dụ, khi ai đó khiến bạn đau khổ. Tuy nhiên, trong trường hợp này, bạn có thể tiêu thụ phần lớn chất adrenaline bằng cách tỏ ra giận dữ và nói lớn tiếng. Ý tôi là nói thật to.

Nhưng điều gì xảy ra khi bạn không tiêu thụ hết chất adrenaline qua việc thể hiện cơn giận của mình? Chất ấy sẽ tích tụ trong thân thể và sẽ gây ra mọi loại tác động không mong muốn. Ví dụ, nó có thể làm căng cơ của hệ thống Valsalva…

Tôi nghĩ bạn đã nắm được vấn đề: nếu bạn đau buồn và không nói gì hết vì bạn sợ bạn sẽ nói lắp, chất adrenaline sẽ chất chứa trong thân thể bạn. Càng nhiều chất adrenaline tồn đọng trong thân thể bạn chừng nào thì bạn càng gặp khó khăn trong việc nói chuyện chừng ấy. Bạn càng thấy khó khăn để nói thể nào thì bạn càng bị căng thẳng thể ấy. Càng nhiều chất adrenaline tích tụ trong thân thề, bạn càng khó nói… Chúng ta sẽ mắc phải vòng lẩn quẩn ở đây: vòng lẩn quẩn adrenaline.

Đừng mắc bẫy

Để tránh bị mắc kẹt trong cái vòng lẩn quẩn này, bạn nên tức thì tỏ cảm xúc của mình cho người khác biết khi họ làm bạn giận và cho họ biết rằng bạn sẽ không để họ qua mặt bạn cách dễ dàng. Tôi không có ý bạn cần phải mắng vào ai đó làm bạn buồn phiền. Chắc chắn bạn cũng không cần xúc phạm thân mẫu của người đó hay đánh vào mặt của người. Bạn nên giữ mình trong những giới hạn mà xã hội chấp nhận được trong bất kì tình tuống nào. Bạn thật sự không muốn bị rắc rối vì điều này có nghĩa là bạn sẽ khiến chất adrenaline tiết ra trong người khác.

Lý tưởng nhất là bạn nên nói to tiếng hơn bình thường nhưng phải bình tĩnh và dứt khoát. Bằng cách này, đối phương sẽ hiểu rằng họ cần phải tránh làm bạn đau buồn lần nữa. Bởi việc bình tĩnh mà quyết đoán, bạn sẽ lấy lại tự tin và đối phương sẽ tôn trọng bạn. Khi đó bạn sẽ dễ dàng nói chuyện cách trôi chảy.

Dĩ nhiên khi bạn trút cơn giận với quyết tâm giữ bình tĩnh, hãy chắc rằng bạn đang thư giãn hệ thống cơ Valsalva và thở bằng bụng.

Bài viết tương đối dài, mời bạn click vào "tiêu đề" hoặc "đọc thêm..." để xem toàn bộ bài viết

Ngắt Giọng và Nói Lắp là hai việc khác nhau

Nếu bạn là người nói lắp, bạn hầu như ghét ngắt giọng vì nó khá giống với nói lắp. Nếu bạn cảm thấy mình sắp sửa bị nói lắp, bạn muốn nói thật nhanh, càng nhanh càng tốt. Bạn có cảm giác rằng nếu bạn ngắt giọng hay ngưng nói, bạn sẽ bị nói lắp.

Bạn nghĩ rằng ngắt giọng là kẻ thù của bạn. Bây giờ, hãy học để biến nó thành đồng minh của mình. Ngắt giọng sẽ trở thành người bạn giúp bạn thư giãn và cải thiện việc giao tiếp với người khác.

Ngắt giọng sẽ giúp bạn luôn trong tư thế kiểm soát. Nếu bạn ngắt giọng, bạn sẽ kiểm soát được tình huống. Nếu bạn không ngắt giọng, nói lắp sẽ kiểm soát việc nói của bạn.

Ngắt giọng sẽ giúp bạn thu hút được sự chú ý của người nghe

Hãy giả sử rằng bạn muốn nói chuyện với Walt. Bạn biết tật nói lắp đang chực chờ đâu đây và cảm thấy cần phải nói thật nhanh. Nói nhanh sẽ không giúp ích gì cho bạn. Bạn đã cố gắng hàng ngàn lần trong quá khứ và bạn hoàn toàn biết rằng nó không hiệu quả.

Tôi đề nghị bạn nên thử tiếp cận bằng một cách khác. Hãy bắt đầu sử dụng ngôn ngữ cử chỉ để thu hút sự chú ý của Walt. Lấy ví dụ, bạn có thể giơ tay lên vẫy hoặc chỉ trỏ. Chúng ta đã bàn đến các ích lợi của việc sử dụng ngôn ngữ cử chỉ và biết rằng đó là một cách tốt để bắt đầu câu chuyện. Một khi bạn chắc rằng Walt đã sẵn sàng để lắng nghe bạn, bạn có thể nói: “Walt này! Tớ có việc quan trọng muốn nói với cậu!” Hãy để ý Walt càng ngày càng chú ý đến bạn ra sao. Anh ấy muốn biết điều bạn phải nói với anh là gì. Bây giờ, hãy tạm ngưng một chút. Bạn biết Walt sẽ không đi khỏi đó vì cậu ấy rất tò mò muốn biết điều bạn định nói là gì. Ngưng vài giây và để ý xem Walt càng nôn nao muốn biết bạn định nói gì với cậu ấy ra sao. Bạn không cần phải nài nỉ Walt lắng nghe bạn. Walt đang nài nỉ bạn phải nói.

Hãy tận dụng sự ngắt giọng khi bạn kể một câu chuyện đùa. Mỗi khi bạn ngắt giọng, thính giả của bạn sẽ chú ý hơn vào điều bạn sẽ nói. Họ háo hức chờ đợi điểm gút của câu chuyện và cứ mỗi lần ngắt giọng càng làm tăng thêm sự háo hức ấy. Bạn càng làm tăng sự háo hức của họ bao nhiêu, họ sẽ càng cười nghiêng ngả bấy nhiêu khi bạn kể đến điểm gút. Hãy để mắt đến người nghe khi bạn ngắt giọng. Họ sẽ tròn xoe mắt nhìn bạn. Họ thích thú với điều đó khi bạn ngừng nói một chút vì bạn càng làm câu chuyện thêm phần hấp dẫn. Họ mỉm cười với bạn để sẵn sàng phá ra cười to hơn. Hãy nhìn họ và vui hưởng cảm giác làm chủ tình hình. Hãy cảm nhận bạn đang giao tiếp bằng lời và không lời mạnh mẽ thế nào đối với người nghe. Hãy tận hưởng cảm giác ấy và để ý hệ thống cơ Valsalva của bạn thư giãn ra sao.

Hãy nói cách chậm rãi và bình tĩnh

Người nói lắp có xu hướng nói nhanh hơn người bình thường. Người không nói lắp thường mắc sai lầm khi cho rằng người nói lắp nói lắp vì họ nói quá nhanh. Tôi nghĩ điều này không đúng. Thật tế cho thấy khác hoàn toàn: người nói lắp nói nhanh vì họ sợ họ sẽ nói lắp và họ cố gắng nói nhanh vì họ đang mắc phải một yếu tố gây ra nói lắp nào đấy.

Nói chậm dần sẽ không giúp bạn ngừng nói lắp nhưng khi bạn nói chậm, điều đó sẽ giúp bạn dễ dàng kiểm soát lời nói của mình hơn. Người nghe sẽ tập trung hơn vào những gì bạn nói và bạn cảm thấy thoải mái hơn. Điều ấy sẽ giúp bạn cải thiện nhiều hơn việc nói chuyện của bạn.

Bài viết tương đối dài, mời bạn click vào "tiêu đề" hoặc "đọc thêm..." để xem toàn bộ bài viết

Người nói lắp sẽ không bị nói lắp khi họ hát

Người nói lắp sẽ không bị nói lắp khi họ hát. Vì sao? Có thể là vì việc hát hò không được xử lý cùng một phần của não bộ như việc nói. Hoặc có thể vì khi bạn hát, bạn nhấn mạnh vào phát âm và điều này ngăn các dây thanh quản khép chặt.

Một cách tối ưu để tức thì loại trừ tật nói lắp là hãy hát cả ngày. Bạn có thể hát khi mua bánh rán trong cửa tiệm bánh hay hát trong văn phòng của người giám đốc quản lý khi bạn yêu cầu tăng lương nhưng tôi nghĩ đây không phải là giải pháp mang tính thiết thực.

Hãy thêm âm nhạc vào giọng nói của bạn!

Điều bạn có thể làm là hãy thêm âm nhạc vào giọng nói của bạn. Nếu bạn lắng nghe kỹ, bạn sẽ để ý nhiều người xung quanh (và trong số họ có những người giao tiếp giỏi nhất) thường thay đổi độ cao thấp và độ lớn của giọng khi họ nói. Họ nhấn mạnh vào vài âm tiết để thu hút sự chú ý của người nghe. Họ cũng muốn chứng tỏ họ đang vui vẻ và họ cảm thấy thích thú khi nói chuyện với bạn bè.

Hãy cẩn thận lắng nghe họ nói chuyện như thế nào và cố gắng bắt chước họ.

Lấy ví dụ, thay vì nói: “goodmorningandrew” (chào Andrew) với giọng đều đều tẻ nhạt thì bạn có thể nói: “Andreeeeeeeew! Good morning! How are you doing today?” (Andreeeeeeew! Chào cậu! Hôm nay cậu thế nào?)

Andrew sẽ thấy vui vì được chào một cách hăm hở, nhiệt thành như thế. Hãy để ý cách anh ấy đáp ứng lại ra sao. Anh ta thấy vui khi nghe bạn gọi tên anh. Điều khiến anh cảm thấy vui hơn là cách bạn nhấn mạnh tên anh bởi việc kéo dài âm tiết thứ hai. Bây giờ khi bạn đã khiến Andrew cảm thấy vui vẻ rồi, cuộc trò chuyện với anh sẽ dễ dàng hơn và thư giãn hơn. Bạn sẽ ít bị nói lắp hơn.

Hãy luyện tập thêm âm nhạc vào giọng nói của bạn trong vài ngày và để ý điều đó khiến cuộc trò chuyện của bạn với người khác sinh động và thoải mái hơn như thế nào. Việc nói chuyện sẽ trở nên một trải nghiệm thú vị hơn và bạn sẽ cảm thấy dễ chịu hơn trong mối quan hệ với người khác.

Bài viết tương đối dài, mời bạn click vào "tiêu đề" hoặc "đọc thêm..." để xem toàn bộ bài viết

Những người khác

Bạn có để ý rằng nhiều người nói nhỏ như thế nào không? Khi tôi lái xe, thỉnh thoảng tôi cũng gặp khó khăn trong việc nghe người cùng đi với tôi nói chuyện: giọng của người đó hiếm khi át được tiếng ồn của động cơ xe. Tôi ước gì người này có nút điều chỉnh âm thanh để tôi có thể chỉnh âm lượng to lên. Khi tôi đề nghị người đó nói to, tôi thường nhận được câu trả lời ngu ngốc như thường lệ rằng ấy là do tôi đã quên ngoáy lỗ tai của mình. Thật nực cười!

Sự thật là người ấy nghĩ rằng mình nói đủ to. Lỗ tai của người có mối quan hệ mật thiết với thanh quản và môi miệng đến nỗi âm thanh của người phát ra hầu như điếc đối với người. Người không thể hình dung rằng mình có thể nói to hơn.

Còn bạn thì sao?

Trên thực tế, tình cờ bạn cũng nói giống như vậy. Bạn nghĩ rằng bạn nói đủ to nhưng người khác hẳn sẽ vui hơn nếu bạn nói to hơn một chút.

Khi bạn nói lắp, nói nhỏ sẽ là một lợi thế lớn: nhiều người sẽ không thể nghe bạn lắp ba lắp bắp. Bạn thật sự không muốn tất cả những người hàng xóm của mình biết bạn bị nói lắp. Vì lý do này bạn hầu như có khuynh hướng nói nhỏ hơn người bình thường.

Hãy nói to!

Trong những ngày sắp tới, bạn phải cố gắng nói to hơn bình thường. Đừng lo lắng nếu bạn bị nói lắp. Thật vậy, nhiều người sẽ nghe bạn nói lắp nhiều hơn. Vậy thì sao nào? Chúng ta đã nói bạn cần phải thừa nhận tật nói lắp của mình và không có lý do gì phải xấu hổ khi mình nói không trôi chảy. Nói to hơn là cách tối ưu để chứng tỏ với mình và với thế giới rằng bạn có thể sống với tật nói lắp của mình mà không hổ thẹn.

Bạn hiểu được một người nói to hơn người bình thường là thế nào? Bạn hầu như nghĩ rằng người ấy tự tin. Bạn sẽ dễ dàng lắng nghe người hơn và có xu hướng tin những gì người ấy nói.

Nếu điều đó đúng cho những người khác, nó cũng đúng cho bạn. Bằng cách nói to, bạn sẽ lấy lại tự tin, do đó người khác sẽ thích nghe bạn và tin những gì bạn nói. Điều này sẽ tăng khả năng nói lưu loát của bạn và bạn sẽ ít bị nói nắp hơn nếu bạn tự tin. Nói to cũng gây tác động ích lợi lên hệ thống cơ Valsalva. Bạn sẽ phát âm nhiều hơn và thanh quản sẽ ít bị khép chặt hơn. Bạn cũng sẽ thở sâu hơn và điều này sẽ làm thư giãn hệ thống cơ Valsalva hơn.

Ngày qua ngày, hãy dần dần tăng âm lượng của giọng nói bạn. Đừng lo lắng về việc bạn sẽ làm chói tai người nghe. Hãy nhớ thanh quản của bạn có mối liên hệ mật thiết với lỗ tai và bạn sẽ luôn nghe tiếng của mình to hơn tiếng của người khác. Chừng nào người nghe của bạn chưa bịt tai lại thì bạn vẫn có thể tăng âm lượng to hơn một chút.

Bây giờ hãy giả sử rằng bạn cần nói chuyện với John. John đứng cách bạn khoảng 30 bộ (~ 10m). Bạn sẽ làm gì? Đi lại chỗ John và thì thầm với anh ấy? Không, dĩ nhiên là không! Bạn vẫn đứng yên tại chỗ và hét to về phía John. Điều đó có nghĩa là mười hoặc hai mươi người có thể nghe những gì bạn nói và dần dần họ cũng nghe bạn bị nói lắp. Bạn không cần xấu hổ về tật nói lắp của mình, do đó điều này không phải là nan đề đối với bạn.

Cứ tiếp tục tăng âm lượng giọng nói của bạn suốt những ngày sắp tới. Khi bạn nói, hãy để ý cảm giác của bạn thế nào. Bạn có cảm thấy chút lạ lẫm và khó chịu nào không? Điều này bình thường thôi: bạn đang làm một việc mà mình không hề quen thuộc và phải mất vài ngày bạn mới có thể điều chỉnh được. Sau đó bạn có thể tăng âm lượng từng chút một.

Bạn có cảm thấy tự tin và thoải mái hơn bình thường không? Tuyệt vời! Điều này có nghĩa bạn đã thích nghi rất nhanh. Bạn cứ tiếp tục tăng dần âm lượng nhé.

Hãy để ý người khác sẽ phản ứng thế nào đối với cách nói chuyện mới của bạn. Họ có chú ý lắng nghe bạn hơn không?

Họ dường như vui hẳn lên và thoải mái hơn phải không? Không còn nghi ngờ gì nữa: Người khác sẽ cư xử khá giống một cái gương soi. Nếu bạn cười, họ sẽ cười. Nếu bạn nháy mắt, họ cũng nháy mắt. Nếu bạn nói nhỏ với giọng tẻ nhạt, họ dường như cũng nhạt nhẽo lại với bạn. Nếu bạn nói to và hăm hở, họ cũng sẽ hăm hở lại với bạn và họ có vẻ sinh động và thoải mái hẳn lên.

Hãy để ý bạn đang tương tác với những người khác như thế nào. Bạn đang giao tiếp với người khác thay vì tranh đấu với chính tật nói lắp của mình. Bạn không chỉ trao đổi lời nói và ý tưởng mà còn ảnh hưởng tâm trạng và cách hành xử của người khác. Bạn không cần phải nói lưu loát để đạt được điều đó. Tất cả những gì bạn cần phải làm là nói to lên, sử dụng ngôn ngữ cử chỉ, cười vui vẻ, nháy mắt và thế là xong!

Những ngày vui vẻ và những ngày buồn chán

Bạn hầu như thấy rằng việc nói lắp luôn dao động từ ngày này sang ngày khác. Ngày hôm nay bạn ăn nói khá trôi chảy nhưng ngày hôm sau bạn lại bị nói lắp nặng. Không ai biết cách chính xác vì sao tật nói lắp lại dao động từ ngày này sang ngày khác nhưng bạn hầu như thấy rằng bạn có khuynh hướng nói lắp hơn khi bạn mệt mỏi hay bị bệnh. Tôi ngờ rằng ấy là vì khi bạn mệt mỏi hay bị bệnh, bạn có xu hướng nói nhỏ hơn bình thường và điều này khiến tật nói lắp của bạn dễ dàng xảy ra hơn.

Hãy khắc ghi điều này trong tâm trí, lần tới nếu bạn gặp phải một ngày không vui nào đấy, hãy cố gắng tăng âm lượng giọng nói của mình lên. Có thể đó là tất cả những gì bạn cần để biến một ngày buồn chán của mình thành một ngày vui vẻ!

Bài viết tương đối dài, mời bạn click vào "tiêu đề" hoặc "đọc thêm..." để xem toàn bộ bài viết

Tầm Quan Trọng của Ngôn Ngữ Cử Chỉ

Bài tập này cũng khá giống với bài tập trước nhưng nhấn mạnh thêm về phần kỹ thuật. Trong bài tập trước, bạn rèn luyện cử động thân thể trong khi nói để cảm thấy thoải mái và dễ chịu hơn trong môi trường giao tiếp của bạn. Bạn cũng đã thấy rằng việc cử động thân thể có thể thu hút sự chú ý của người nghe ra sao.

Bây giờ bạn sẽ biết làm thế nào việc cử động thân thể có thể thật sự truyền tải ý nghĩa và làm cho sự giao tiếp có hiệu quả và thú vị hơn. Quả thật, lời nói không phải là phương tiện duy nhất làm cho người ta hiểu bạn được.

Trong vài tình huống, ngôn ngữ cử chỉ có thể thay thế sự truyền thông bằng lời nói: lắc đầu có nghĩa là “Không” hay “Tôi không đồng ý.” Cứ gật đầu liên tục có nghĩa là “Ừ” hay “Tôi tán thành.” Chỉ cần chỉ tay vào chai cam ép thôi cũng đủ gợi ý cho bạn bè hay người thân của bạn lấy giùm bạn chai nước ấy. Thỉnh thoảng, bạn chỉ cần hướng mắt nhìn về một hướng nào đó là người ta cũng có thể hiểu bạn.

Tuy nhiên, trong hầu hết mọi trường hợp, ngôn ngữ cử chỉ được dùng cùng lúc với sự truyền thông bằng lời nói. Nó làm cho việc thông tin trở nên sống động hơn và được diễn tả tốt hơn. Ấy là cách tối ưu để thu hút sự chú ý và đảm bảo khiến người nghe lắng nghe bạn.

Nháy mắt

Hãy nháy mắt và quan sát phản ứng của người nghe. Có lẽ người nghe sẽ cười và nháy mắt lại với bạn. Bạn cảm thấy thế nào? Bạn không thích thú với loại giao tiếp không lời này sao? Nó khiến bạn cảm thấy vui vẻ và thoải mái và người nghe bạn cũng cảm thấy như thế. Cả hai đều cảm thấy thư thái và điều này khiến việc truyền thông sẽ dễ dàng hơn và hiện tượng nói lắp sẽ ít xảy ra hơn.

Ý nghĩa của việc nháy mắt là gì? Nó thường ngụ ý bạn đang có tâm trạng vui và bạn cảm thấy vui khi ở cùng người đó. Ấy là điều mà người ta thường không nói ra bằng lời nhưng qua cái nháy mắt như thế người ta sẽ hiểu dễ dàng và nhanh hơn. Ấy cũng minh chứng rõ ràng cho tầm quan trọng của ngôn ngữ cử chỉ: nó khiến bạn nói lên điều gì đó nhanh hơn, thoải mái hơn và phù hợp hơn.

Hãy Nói Bằng Đôi Tay và Qua Khuôn Mặt của Bạn

Hãy cố gắng dùng thân thể bạn càng nhiều càng tốt trong khi bạn nói chuyện. Hãy diễn tả những điều bạn nói bằng đôi tay. Có phải bạn đi câu cá vào cuối tuần và muốn người đồng nghiệp của bạn biết con cá nó to thể nào? Tôi nghĩ bạn biết đôi tay và các cơ mặt của bạn cần phải làm gì. Hãy quan sát người nghe khi người ấy xoe mắt nhìn. Thật vậy! Người ấy đã hiểu được thông điệp: con cá cực kì lớn.

Hãy chắc rằng bạn cử động cơ mặt cách hiệu quả đương khi nói. Hãy cười nếu bạn muốn cười, nhăn mặt nếu bạn không hài lòng, và mở to mắt cho thấy bạn đang ngạc nhiên thể nào. Hơi nhíu mắt hay lắc đầu nếu bạn cảm thấy khó hiểu điều người khác đang cố gắng giải thích.

Có rất nhiều thứ bạn có thể thể hiện qua khuôn mặt, cái đầu và đôi tay của bạn để làm người khác hiểu bạn hơn và để truyền thông với họ. Hãy cố gắng dùng chúng càng nhiều càng tốt và hãy để ý điều đó khiến việc truyền thông hiệu quả và thú vị hơn thể nào mỗi lần làm như vậy. Hãy để ý bạn cũng cảm thấy thoải mái hơn ra sao.

Cố gắng ít nhất một lần trong ngày bạn làm người ta hiểu mình mà không cần dùng lời nói. Mục tiêu là không phải tránh nói chuyện để tránh việc nói lắp. Ngôn ngữ cử chỉ thuần tuý không thể thay thế ngôn ngữ bằng lời. Mục đích của việc này là nhận ra sự truyền thông không lời có thể đạt hiệu quả như thế nào. Mục đích là khiến bạn trở thành một người truyền thông có kết quả. Bạn nghĩ sao khi bạn nhìn thấy ai đó chỉ đơn giản dùng ngón tay út mà có thể khiến người khác hiểu mình? Có lẽ bạn nghĩ rằng người này quả là một nhà truyền thông đại tài. Đây là một kỹ thuật mà bạn có thể làm chủ cách dễ dàng cho dù bạn vẫn còn nói lắp. Một khi bạn nắm vững kỹ thuật này, người khác sẽ nhìn bạn như người truyền thông giỏi, bạn sẽ lấy lại tự tin và điều này khiến bạn ít nói lắp hơn.

Bài viết tương đối dài, mời bạn click vào "tiêu đề" hoặc "đọc thêm..." để xem toàn bộ bài viết

Cử Động Thân Thể là Điều Quan Trọng để Giao Tiếp Có Hiệu Quả

Người nói lắp có xu hướng đứng bất động trong khi nói, họ thận trọng không cử động tay chân hay những phần khác của cơ thể. Nhiều người nói lưu loát cũng có xu hướng này nhưng đứng bất động thường phổ biến đối với người nói lắp hơn. Có lẽ ấy là do người nói lắp hiểu lời nói như là một hành động nguy hiểm. Họ cảm thấy bị nguy hiểm và tự động phải dùng đến chiến lược như ông cha ta thời tiền sử đã dùng khi gặp sư tử: Đứng bất động và hy vọng con thú không để ý họ.

Tránh để con sư tử hoang dã nhận ra mình là một ý tưởng hay vì bạn thật sự không muốn trở thành một phần của bữa ăn kế tiếp của nó… Nhưng con người không phải là sư tử, họ không ăn thịt bạn. Tại sao bạn lại tránh không thu hút sự chú ý của họ? Nếu bạn không gây thu hút đối với họ, họ sẽ không lắng nghe bạn. Nếu họ không lắng nghe bạn thì bạn nói chuyện với họ có ý nghĩa gì? Nếu họ không lắng nghe bạn, bạn có thể sẽ cảm thấy không thoải mái và điều này khiến bạn dễ nói lắp hơn.

Việc cử động thân thể sẽ khiến bạn cảm thấy dễ chịu hơn qua việc tránh sự căng thẳng bên trong. Tôi đã đề cập đến sự căng thẳng mà chúng ta cảm thấy tăng dần trước khi nói lắp. Việc cử động thân thể là cách tối ưu để làm giảm căng thẳng.

Cử động thân thể cách thoải mái sẽ khiến bạn cảm thấy dễ chịu hơn và người nghe của bạn cũng sẽ cảm thấy thoải mái. Cách bạn cảm nhận sẽ tác động chủ yếu đến cách người nghe cảm nhận. Một khi bạn cảm thấy dễ chịu, cuộc nói chuyện sẽ trở nên thân thiện và không căng thẳng. Sự thật là người nghe của bạn cảm thấy thoải mái và tập trung hơn vào điều bạn nói sẽ giúp bạn ít căng thẳng hơn và khiến bạn ít nói lắp hơn.

Luyện tập cử động thân thể

Trong những ngày sắp tới, bạn sẽ luyện tập cử động thân thể trong khi nói chuyện với người khác. Có rất nhiều thứ bạn có thể làm với thân thể mình để khiến cuộc trò chuyện trở nên thoải mái và hiệu quả hơn.

Nếu bạn ngồi trên ghế thì không cần ngồi thẳng lưng. Hãy thử nhiều tư thế khác nhau. Hãy thử dựa lưng vào ghế và duỗi chân ra. Bạn cũng có thể duỗi cánh tay và để bàn tay của bạn chạm vào sau cổ và nâng đầu lên một chút. Tư thế này sẽ giúp bạn thở sâu và cung cấp nhiều Ô-xi hơn cho máu. Bạn có cảm thấy thoải mái theo cách này không?

Bạn cũng có thể chồm lên trước một chút hướng về phía người nghe, đêìu này sẽ khiến việc trao đổi thông tin cách thân mật diễn ra dễ dàng hơn.

Nếu bạn đang đứng và nói chuyện với đồng nghiệp của mình đang ngồi ở bàn làm việc, bạn có thể đặt một tay của bạn lên lưng ghế của người đó và tay kia thì giữ chặt một chiếc ghế khác và dựa lưng vào nó.

Nếu cả hai đều đứng, hãy duỗi tay bạn ra và chống một tay lên tường hay đặt chân của bạn lên chân ngang của ghế. Hãy vớ một vật nào đó ở trên bàn và nghịch với nó.

Trong vài tình huống, bạn có thể chạm vào người bạn đang nói chuyện. Có thể bạn sẽ đặt tay lên vai của bạn mình hay chạm nhẹ vào khuỷu tay của người đó đang khi nói chuyện. Dĩ nhiên, tất cả tuỳ thuộc vào người bạn đang nói chuyện là ai. Hãy chắc rằng việc chạm đến người nghe của bạn là thích hợp và được cho phép về mặt xã giao, nếu không bạn sẽ kết thúc câu chuyện với việc bị thưa ra toà vì tội quấy rối tình dục.

Hãy luyện tập cử động thân thể suốt nhiều ngày cho đến khi nó trở thành bản năng. Và dĩ nhiên, trong khi luyện tập cử động thân thể, bạn không nên quên bài học trước và cứ duy trì tiếp xúc bằng mắt. Cử động trong khi vẫn dán mắt vào người nghe thật là một thách thức to lớn… Chúc bạn may mắn!

Tham khảo

HARRISON, John C., Conquer Your Fears of Speaking before People, National Stuttering Association, 1989

Bài viết tương đối dài, mời bạn click vào "tiêu đề" hoặc "đọc thêm..." để xem toàn bộ bài viết

Tầm quan trọng của việc tiếp xúc bằng mắt

Tránh tiếp xúc bằng mắt là một trong những yếu tố của phần không thấy được của hiện tượng nói lắp. Tránh tiếp xúc bằng mắt là phần chìm dưới mặt nước của tảng băng trôi nói lắp và điều quan trọng là bạn phải thay đổi cách cư xử này nếu muốn dần thoát khỏi tật nói lắp.

Tiếp xúc bằng mắt là một phương tiện giao tiếp không lời mạnh mẽ giữa hai người. Người nói lắp có xu hướng tránh nhìn vào mắt người khác có lẽ vì việc tiếp xúc bằng mắt chủ yếu truyền tải tình cảm và cảm xúc; người nói lắp có khuynh hướng che giấu cảm xúc của mình và muốn đè nén tình cảm của họ. Tiếp xúc mắt biểu lộ cảm giác thân mật, là điều mà người nói lắp cảm thấy ngượng ngùng và không thoả đáng. Hơn nữa, họ có khuynh hướng chủ động nhìn chỗ khác vì họ không muốn nhìn thấy phản ứng của người nghe khi họ lỡ nói lắp.

Dầu người nói lắp có xu hướng tránh tiếp xúc mắt, họ thỉnh thoảng cũng nhìn vào mắt người khác để biết người đó nghĩ gì hay cảm nhận gì. Do đó hầu như bạn thấy mình lúng túng thể nào khi nói chuyện với ai đó mà người đó đeo kiếng đen để giấu hoàn toàn cặp mắt của họ. Nó cũng khá giống như thể mình đang nói chuyện với một bức tường. Bạn không chắc về điều người ấy nghĩ hay cảm nhận. Thậm chí bạn cũng không chắc là người ấy đang thật sự lắng nghe bạn hay không. Người ấy có quan tâm đến những gì bạn nói hay người ấy đang cảm thấy ngán ngẩm trò chuyện với bạn? Người ấy có thương bạn hay không? Bạn có thể tin người ấy được không? Bây giờ bạn đã nhận ra thông tin bị tắc nghẽn như thế nào bởi cặp kính mát. Bạn cũng nhận ra tầm quan trọng của việc tiếp xúc bằng mắt trong sự giao tiếp có hiệu quả.

Việc nhìn vào mắt người nghe có thể nói cho bạn biết nhiều về điều anh ấy hoặc cô ấy nghĩ hay cảm nhận. Nếu người ấy nhắm hờ mắt, điều đó có nghĩa người ấy cảm thấy thật khó khăn để theo dõi sự lập luận của bạn. Khi thấy như thế, bạn hiểu rằng bạn phải nói chậm lại và giải thích cẩn thận hơn điều bạn muốn nói. Nếu mắt người ấy mở to tròn xoe thì điều này hàm ý người ấy giật mình ngạc nhiên. Nếu đây là những gì bạn đang tìm kiếm thì bạn biết bạn đã đạt được điều đó rồi. Nếu không, bạn biết rằng bạn phải giải thích quan điểm của bạn cách chi tiết hơn. Việc nhìn vào mắt của người nghe cũng có thể giúp bạn khám phá ra liệu người này có đáng tin hay không, có lưu tâm đến người khác hay không.

Luyện tập nhìn thẳng vào mắt của người nghe

Trong những ngày tới, bạn thử nhìn vào mắt của người nghe càng nhiều càng tốt mỗi khi bạn trò chuyện với ai đó. Thoạt đầu, việc tiếp xúc mắt này có thể khiến bạn cảm thấy vô cùng khó chịu và mắt bạn chắc hẳn “muốn tránh né” và nhìn vào “thứ gì đó ít gây ra cảm xúc” hơn như là mũi, miệng hay cà vạt của người nghe. Hoặc có thể mắt bạn sẽ tập trung vào đồ đạc nào đó hơn.

Cảm giác đầu tiên của bạn là không thể nào nhìn lâu hơn nửa giây. Mỗi khi nhìn, hãy ráng nhìn lâu hơn như thế. Tôi nhớ sau hai ngày thực hành tiếp xúc mắt, cuối cùng tôi cũng nhìn lâu khoảng 15 phút khi nói chuyện với đồng nghiệp. Phải, những mười lăm phút… Trước đó, tôi chưa từng nghĩ mình có thể làm được điều đó hay mình đáng phải làm điều đó. Dường như việc ấy không là thử thách gì nhiều cho đồng nghiệp của tôi nhưng khi cuộc trò chuyện kết thúc, tôi cảm thấy chóng mặt và kiệt sức. Tôi cảm thấy choáng bởi cảm giác lạ lẫm khi mắt mình cứ dán chặt vào mắt của người đó. Suốt 15 phút, tôi không thấy gì ngoài hai con ngươi của người đó; tôi cũng không nghe gì ngoài cuộc trò chuyện của chúng tôi. Những đồng nghiệp khác cứ qua lại và nói chuyện xung quanh cứ như họ không tồn tại.

Tại sao những người bạn của tôi tránh tiếp xúc mắt?

Khi lần đầu bạn cố duy trì tiếp xúc mắt, bạn hầu như thấy những người bạn không biết thường tránh nhìn mắt bạn. Mặt khác, bạn có thể ngạc nhiên khi thấy bạn bè hay người thân của bạn cứ tránh nhìn vào mắt bạn. Thoạt đầu bạn có thể xem điều này như là bằng chứng cho thấy việc tiếp xúc mắt không thoả đáng lắm; bạn có thể tự hỏi rằng người ta sẽ nghĩ gì về bạn khi bạn cứ nhìn chăm vào mắt họ. Có thể họ nghĩ bạn đang có vấn đề khi nhìn như vậy. Bạn sẽ bắt đầu lo lắng rằng bài tập này sẽ khiến người khác nghĩ rằng bạn đang mắc phải căn bệnh thần kinh nào đó. Đừng lo lắng về chuyện đó, cứ tiếp tục luyện tập. Bạn sẽ thấy ngày qua ngày bạn bè và người thân của bạn sẽ dần thôi không tránh tiếp xúc mắt với bạn nữa. Thật sự lý do ban đầu họ tránh tiếp xúc mắt với bạn là vì họ hoặc vô tình hoặc cố ý biết rằng bạn đang gặp khó khăn trong việc tiếp xúc mắt nên họ chọn tránh làm bạn ngượng ngùng qua việc nhìn thẳng vào mắt bạn.

Rồi một lần nữa, họ lại bắt chước cách cư xử của bạn. Con người là sinh vật xã hội và có xu hướng bắt chước cách cư xử của những người xung quanh cách mạnh mẽ. Tôi để ý thấy những du khách nước ngoài có xu hướng bắt chước hành vi của những người dân địa phương. Ví dụ như ở Luân Đôn, người ta thường đi bộ về phía bên phải của lề đường và những du khách nước ngoài cũng nhanh chóng bắt chước họ đi như thế. Trong những đất nước mà người đi bộ đi tự do, không theo lề luật và thỉnh thoảng đứng ngay giữa đường gây ra “ách tắc giao thông” thì những du khách nước ngoài cũng có xu hướng đi tương tự dù họ đến từ đất nước tuân theo pháp luật nhất. Họ cũng không do dự làm nghẽn đường đi trong khi cố gắng tìm đường để đi. Điều buồn cười là dân địa phương cuối cùng cũng đổ thừa cho những du khách ngu ngốc này làm ách tắc đường đi của họ…

Khi bạn cứ giữ tiếp xúc bằng mắt, bạn bè và người thân của bạn sẽ dần chú ý sự thay đổi trong cách cư xử của bạn và họ dần sẽ bắt chước bạn và giữ tiếp xúc bằng mắt với bạn.

Ngày qua ngày, việc tiếp xúc bằng mắt này dường như trở nên tự nhiên hơn và bạn cứ luyện tập cho đến khi nó hoàn toàn tự nhiên và không gò bó.

Hãy nhìn vào mắt người đối diện trước khi bạn bắt đầu nói

Trước khi bạn nói chuyện với ai đó, hãy nhìn thẳng vào mắt của người đó trong vài giây. Qua việc nhìn thẳng vào mắt của người nghe, bạn sẽ tạo nên một sự liên kết không lời trong giao tiếp. Bạn sẽ biết người khác có sẵn lòng lắng nghe bạn và chờ bạn nói chuyện với họ hay không. Bạn sẽ biết bạn không cần phải vội vã và sẽ cảm thấy thoải mái hơn với người nghe của mình.

Giữ tiếp xúc bằng mắt trong khi bị nói lắp

Điều quan trọng là hãy cứ tiếp xúc bằng mắt trong khi bị nói lắp. Khi một người nói lắp cảm thấy có cái gì đó ngăn trở việc nói sắp xảy ra, họ có khuynh hướng tự nhiên là nhìn đi chỗ khác để tránh nhìn thấy phản ứng của người nghe. Bạn nên kháng cự lại sự thôi thúc này và cứ nhìn vào người đối diện luôn ngay cả bạn vẫn gặp khó khăn trong việc rất lâu mới nói ra một từ. Dường như bạn chẳng cảm thấy dễ chịu chút nào khi đọc thấy sự bối rối trên gương mặt của người nghe nhưng bạn nên biết rằng người nghe của bạn sẽ càng bối rối hơn nếu bạn nhìn đi chỗ khác.

Khi nói với nhiều người

Khi bạn chỉ nói chuyện với một người, bạn nên nhìn vào mắt họ càng thường xuyên càng tốt. Bạn nên chỉ nhìn vào mắt họ. Khi nói chuyện với một nhóm người, bạn nên nhìn từng người trong vài giây. Giả sử bạn đang nói chuyện với Bob, John và Jane. Hãy bắt đầu nhìn Bob trong vài giây, sau đó nhìn vào mắt của John rồi vài giây sau nhìn vào Jane.

Bạn cũng nên điều chỉnh lượng thời gian thích hợp để nhìn vào người khác tuỳ theo từng tình huống. Lấy ví dụ nếu câu chuyện xoay quanh John, bạn nên dành nhiều thời gian để mắt vào John và chỉ cần nhìn lướt qua Bob hay Jane để xem họ cảm thấy thế nào về điều bạn đang nói. Nếu bạn thấy Jane tỏ ra bất đồng dữ dội về điều bạn nói, bạn nên dời sự tập trung của câu chuyện qua Jane và giữ tiếp xúc bằng mắt với cô ấy trong khoảng thời gian lâu hơn và cứ liên tục kiểm tra xem cảm xúc của Bob và John ra sao qua việc liếc nhanh mắt của họ.

Bài viết tương đối dài, mời bạn click vào "tiêu đề" hoặc "đọc thêm..." để xem toàn bộ bài viết

Hẳn bạn biết rằng người nói lắp sẽ không bị nói lắp khi họ ở một mình và nói lớn tiếng với chính mình hay nói với thú vật. Nói lắp chỉ xảy ra khi có sự hiện diện của người khác.

Bạn có thể giả vờ như có sự hiện diện của người khác khi đứng nói trước gương.

Ngoài gương ra, bạn cũng có thể dùng máy ghi âm hay máy quay. Thoạt tiên, việc ngắm mình hay lắng nghe chính mình không phải là kinh nghiệm dễ chịu gì nhưng bạn sẽ nhanh chóng quen dần với nó.

Bất cứ bạn chọn cách nào, nó sẽ giúp bạn dần quen với việc nói chuyện trước người khác. Nó sẽ giúp bạn không còn cảm giác lo lắng khi nói trước đám đông.

Tôi khuyên bạn nên đọc to vài tài liệu viết và dùng kỹ thuật “Điều hơi và khởi đầu nhẹ nhàng”. Hãy ghi nhớ từng câu hay từng phần của câu và nói lớn trong khi nhìn thẳng vào mắt mình qua gương.

Dĩ nhiên bạn có thể dùng gương với máy ghi âm hay máy quay trong bài luyện tập mỗi ngày (bài tập số 11) mà bạn thực hành vào mỗi buổi sáng và mỗi buổi tối.

Bài viết tương đối dài, mời bạn click vào "tiêu đề" hoặc "đọc thêm..." để xem toàn bộ bài viết

Tôi tin chắc rằng khi bạn xếp hàng tại cửa tiệm bánh, bạn không ngừng nói với chính mình “Tôi muốn mua một cái bánh rán… Tôi muốn mua một cái bánh rán… Tôi muốn mua một cái bánh rán.” Nếu hàng người đang xếp đủ dài, có thể bạn sẽ lập lại câu nói này đến hàng trăm lần. Hoặc có lẽ bạn nghĩ rằng liệu bạn nên nói: “Tôi muốn một cái bánh rán” hay là nói “Tôi muốn mua một cái bánh rán.” “Tôi muốn một cái bánh rán” là câu nói ngắn hơn nên bạn ít bị nói lắp hơn. Mặt khác, “Tôi muốn mua một cái bánh rán” có một từ đệm trước từ “bánh rán” đáng sợ. Do đó điều này sẽ giúp bạn khởi đầu nói dễ dàng hơn và nhanh chóng nói đến từ bánh rán.

Những người đứng xếp hàng khác

Còn những người đứng xếp hàng khác thì sao? Bạn có nghĩ rằng họ cứ lập lại với chính mình câu nói “Tôi muốn một cái bánh táo” hay “Tôi muốn một ổ bánh mì” không? Bạn có nghĩ họ đang nghĩ làm thế nào để diễn đạt lời yêu cầu của họ không? Dĩ nhiên là không! Một người không bị nói lắp sẽ không nghĩ làm thế nào để gọi món ăn cho đến chừng vài giây trước khi người mở miệng gọi. Cùng lúc đó, trong khi xếp hàng, người cứ để tâm trí mình suy nghĩ miên man. Có thể người nghĩ về kì nghỉ thú vị vừa qua, về một cuộc hẹn mới, hoặc về một nhãn hiệu xe mới mà người muốn mua. Hoặc có thể người lo lắng cho đứa con trai của mình có thể hút cần sa hay đứa con gái có thể có thai, hoặc cũng có thể người đang nghĩ về việc thủ tướng Mỹ sẽ giải quyết những vấn đề ngoại giao như thế nào.

Đó là cách bạn nên hành xử. Hãy quyết định bạn muốn gì trước khi vào tiệm bánh và hãy quên việc đó đi trong khi bạn xếp hàng. Nếu bạn biết bạn muốn gì, bạn có thể nói trơn tru mà không cần nhẩm trước hàng trăm lần. Bộ não của bạn rất tuyệt vời, nó chỉ cần vài phần triệu của giây là có thể tìm ra cách làm thế nào để diễn đạt những điều bạn muốn nói.

Khi nhẩm trước nhiều lần hoặc suy nghĩ rất lung về cách bạn sẽ gọi thức ăn, bạn sẽ tự làm mình bị căng thẳng. Và nên nhớ là bạn càng căng thẳng bao nhiêu, bạn càng dễ dàng “rặn” từng chữ kiểu Valsalva và bị nói lắp bấy nhiêu.

Hãy nói chậm rãi trước khi bạn bị áp lực

Khi một người nói lắp bị áp lực, người ấy có xu hướng nói nhanh hơn. Vì nói nhanh hơn nên người tự làm mình bị căng thẳng và điều này càng gia tăng khả năng nói lắp.

Khi người không bị nói lắp bị áp lực, người làm điều ngược lại: người nói chậm rãi. Giảm tốc độ nói sẽ gây nên hiệu quả thư giãn. Bạn có thể cần thời gian để tập trung tư tưởng.

Một lần nữa, bạn nên cố gắng cư xử như người không bị nói lắp. Áp lực càng cao, bạn càng nên nói chậm. Khi bạn nói chậm, hãy cố gắng tận hưởng cảm giác thư giãn của từng lời từ từ phát ra từ miệng bạn.

Bài viết tương đối dài, mời bạn click vào "tiêu đề" hoặc "đọc thêm..." để xem toàn bộ bài viết

Trong bài tập này, bạn sẽ cố gắng thay đổi cách bạn nhận thức về việc nói chuyện. Như những người nói lắp khác, bạn hầu như thấy nói chuyện là một kinh nghiệm đau khổ. Sự nhận thức này là yếu tố quan trọng trong Tảng Băng Trôi Nói Lắp và phải được thay thế bởi phần tử tương ứng trong Tảng Băng Trôi Nói Trôi Chảy.

Hãy Nhớ Lại Những Trải Nghiệm Lý Thú Khi Bạn Nói Trong Quá Khứ

Hãy cố nhớ lại vài trải nghiệm thú vị nào đó khi nói chuyện với bạn bè hay người thân của bạn. Thoạt đầu điều này không dễ dàng chút nào. Bạn hầu như có cảm tưởng rằng việc nói chuyện đối với mình chưa bao giờ là điều thú vị cả: hoặc bạn bị nói lắp hoặc bạn sợ mình sẽ nói lắp.

Hãy cứ thử xem và có lẽ bạn sẽ nhớ lại giây phút vui vẻ nào đó mà bạn từng có với những người bạn của mình trong tháng vừa qua khi bạn dùng cơm trưa với họ trong nhà hàng. Hãy nhớ lại họ cảm thấy thích thú thế nào với câu chuyện đùa mà bạn kể. Quả thật, dầu bạn nói lắp luôn nhưng họ vẫn lắng nghe bạn. Có thể họ cảm thấy hơi bối rối khi bạn nói lắp nhưng họ vẫn thích thú lắng nghe bạn. Hãy nhớ lại họ cười như thế nào khi bạn kể đến điểm nút của câu chuyện. Hãy nhớ lại họ tán thưởng bạn ra sao với mẩu chuyện đùa hay ho ấy. Những người bạn của bạn có nghi ngờ về giá trị của bạn chỉ vì bạn nói lắp không? Chắc chắn là không!

Hãy nhớ lại khi bạn đi câu cá với người bạn thân nhất của mình. Dầu bạn nói lắp suốt nhưng bạn thật sự có những giây phút thật vui vẻ. Hãy nhớ lại buổi cơm tối mà bạn ăn với những người thân của mình vào đêm Giáng Sinh. Hãy nhớ lại khoảnh khắc khi bạn hỏi ông của bạn về quá khứ vàng son của người.

Cứ tiếp tục nhớ lại những trải nghiệm thú vị về những cuộc nói chuyện mà bạn có trước đây. Khoan vội đánh giá những cuộc nói chuyện ấy có suôn sẻ hay không. Bạn nói lắp hay không nói lắp cũng không quan trọng. Điều quan trọng là bạn vui với chính mình và những người thân hay người bạn của bạn cũng vui vẻ lắng nghe bạn. Hãy nhìn những trải nghiệm này một cách tích cực.

Điều quan trọng cần nhận ra là bạn có thể hoàn toàn thích thú với việc nói chuyện ngay cả khi bạn nói lắp. Sự trôi chảy không phải là điều kiện tiên quyết để bạn vui hưởng cuộc sống và vui thích nói chuyện với người khác.

Giờ đây sau khi bạn đã hồi tưởng những trải nghiệm lạc quan về những cuộc trò chuyện trong quá khứ, hãy cố gắng phác hoạ chính mình trong những tình huống nói chuyện ở tương lai. Hãy hình dung bạn trong càng nhiều tình tuống nói chuyện khác nhau càng tốt: nói chuyện với bạn bè và người thân, yêu cầu tăng lương với người chủ, mua thuốc aspirin trong tiệm thuốc, mua vé tàu, hỏi thăm đường… Bạn không cần phác hoạ chính mình sẽ nói một cách trôi chảy vì ấy là điều không tưởng. Bạn nên hình dung chính mình là một người nói lắp vui vẻ. Bạn nói lắp mà không xấu hổ và những người khác đều chấp nhận sự nói lắp của bạn. Họ lắng nghe bạn vì bạn có điều gì đó thú vị để nói và vì họ thích ở bên bạn. Họ biết bạn là một người có giá trị và dầu bạn nói lắp thể nào thì điều đó cũng không thay đổi suy nghĩ của họ dành cho bạn.

Bài viết tương đối dài, mời bạn click vào "tiêu đề" hoặc "đọc thêm..." để xem toàn bộ bài viết

Tại sao lại là tôi?

Bạn là người nói lắp và bạn cảm thấy tật nói lắp của mình đang huỷ hoại cuộc đời bạn. Bạn có thể nghĩ: “Tại sao lại là tôi? Tại sao tôi lại nói lắp còn những người khác thì không? Tại sao họ có mọi thứ hạnh phúc còn tôi thì đang chịu tật nói lắp huỷ hoại cuộc đời mình? TẠI SAO?”

Thật không vui vẻ chút nào khi phải là người bị nói lắp. Nhưng bạn có nghĩ rằng người khác thật sự có mọi thứ đem đến cho họ một cuộc sống hoàn hảo và hạnh phúc không? Bạn đang than phiền về tật nói lắp của mình nhưng bạn có chắc rằng những người khác không có gì để than phiền không? Không có gì tệ hại hơn việc nói lắp sao? Bạn có chắc họ không có những gánh nặng vô hình nào đó mà họ phải mang theo bất cứ nơi nào họ đi không?

Hãy nhìn người khác khi bạn đi trên đường

Lần sau khi bạn đi ra phố, hãy chú tâm nhìn những người đi đường khác. Như bạn đã biết, con người có nhiều “hình dáng, kích cỡ và màu da” khác nhau. Phần lớn chúng ta không hài lòng về hình dáng, kích cỡ hay màu da của mình. Người tóc đen luôn ao ước họ có mái tóc vàng còn người tóc vàng lại ao ước họ có mái tóc đen. Hầu hết chúng ta muốn cái mũi của mình dài hơn hoặc ngắn hơn một chút hay tai của mình nhỏ hơn hoặc to hơn một chút. Chúng ta cũng ao ước mình lùn hơn hoặc cao hơn, gầy hơn hoặc mập hơn…

Khi bạn bách bộ trên phố, hãy nhìn thật kỹ từng người bước đi theo hướng ngược lại. Hãy cố đoán tại sao những người này không mấy vui vẻ về bản thân. Hãy cố gắng khám phá từng chi tiết nhỏ có thể đánh tan sự nhận thức họ có về chính mình.

Bây giờ cứ tiếp tục rảo bước cho đến khi bạn tình cờ gặp một người hoàn hảo: đẹp đẽ và tự tin… Tôi cá là bạn phải bước đi hàng dặm mới gặp được người hoàn hảo như vậy! Rồi bạn hãy quan sát thật kĩ người này. Bạn có chắc rằng người ấy nghĩ về mình như là một người hoàn hảo không? Có thể bạn không thấy hết từng chi tiết nhỏ, những chi tiết mà người đó chỉ thấy được khi nhìn chính mình qua gương soi. Hoặc có thể cuộc đời người đó bị huỷ hoại vì những căn bệnh không thấy được nào đó. Hoặc có thể người này bề ngoài rất vui mừng và tự tin nhưng thật tế người đang khóc thầm trong lòng vì cái chết của người thân yêu nào đó. Hoặc có thể đời sống tình cảm của người đó hoàn toàn là một thảm hoạ. Hay…

Tôi hy vọng rằng bạn hiểu mục đích của bài tập này không phải là xấu xa và để cười nhạo người khác khi bạn bước xuống phố. Bạn nên làm bài tập này với lòng thương xót. Thật sự mỗi người bạn thấy trên đường đều là những người tuyệt vời (dĩ nhiên ngoại trừ thểu số tội phạm đáng chú ý mà cảnh sát chưa bắt được hết cũng đi cùng với bạn trên đường). Phải, dầu họ không hoàn hảo nhưng họ là những tạo vật tuyệt vời! Hầu hết họ đều giống bạn, mang trên mình những gánh nặng vô hình hay hữu hình nào đó. Trong trường hợp của bạn, gánh nặng này là nói lắp. Trong trường hợp của họ, gánh nặng này là một thứ gì khác và tôi không chắc bạn có muốn đổi gánh nặng của bạn để lấy gánh nặng của họ không. Ấy hẳn không phải là ý tưởng hay ho gì.

Thật vậy, cuộc sống thì rất khó khăn trên hành tinh này, nhưng tất cả những con người tuyệt vời đang bước đi trên đường ấy đã làm hết sức mình. Họ nỗ lực để tồn tại. Họ làm việc cực lực để cải thiện đời sống của gia đình. Tất cả họ đều muốn trở nên những người cha, người mẹ, những người con hay người chồng, người vợ, người yêu hoàn hảo. Họ có thành công không? Có thể là không nhưng họ ước gì mình có thể và họ đã cố gắng hết sức. Họ có thể vượt qua mọi loại thử thách nhưng họ cứ tiếp tục tranh chiến và nỗ lực hết mình.

Không ai là toàn hảo và bạn cũng không là ngoại lệ. Bạn nên nhận thấy rằng bạn là một người bất toàn sống trong một thế giới bất toàn với dân số trên 5 tỉ người này. Bạn không đơn độc. Bạn cũng giống như những người khác trên hành tinh này: bạn cố gắng hết sức để sống hạnh phúc với những người thân và bạn bè của mình. Và tật nói lắp của bạn không phải là vấn đề nhỏ ngăn bạn đạt được mục đích đó. Hầu hết chúng ta đều sống vui vẻ mặc cho những nan đề xảy ra. Bạn cũng có thể sống hạnh phúc dầu bị nói lắp. (Chưa kể đến sự thật là nếu bạn đọc quyển sách này thì bạn có thể thành công trong việc khắc phục tật nói lắp trong những tuần lễ hay những tháng sắp tới…)

Hãy làm hết sức và chúc bạn may mắn!

Bài viết tương đối dài, mời bạn click vào "tiêu đề" hoặc "đọc thêm..." để xem toàn bộ bài viết

Không ai nói trôi chảy 100%

Theo thống kê, số người nói lắp chiếm khoảng 1% dân số. Điều này có nghĩa là 1% dân số bị nói lắp còn 99% dân số còn lại đều hoàn toàn nói lưu loát hết phải không? Là người nói lắp, bạn có thể nghĩ điều đó đúng nhưng thật tế không hoàn toàn như thế.

Hãy chăm chú lắng nghe người khác đương khi họ nói, bạn sẽ ngạc nhiên khi thấy rằng rất ít người hoàn toàn nói trôi chảy. Thật tế cho thấy chúng ta có thể quả quyết cách chắc chắn rằng không ai trên thế giới này hoàn toàn nói lưu loát 100% suốt 100% khoảng thời gian sống. Hầu hết mọi người đều hơi nói lắp mỗi khi họ mở miệng; nhưng họ chỉ nói lắp ở mức độ không đáng kể đến nỗi chẳng ai để ý đến nhưng sự thật là họ có nói lắp.

Trong vài trường hợp, nó có thể không phải là nói lắp nhưng chỉ là một hình thức nào đó của việc nói không suôn sẻ. Một người có thể gặp khó khăn trong việc tìm một từ thích hợp nên sẽ nói “ừm, ừm” trong một chốc. Hoặc người đó có thể bắt đầu nói âm tiết đầu tiên của từ rồi chợt nhận ra từ đó không thích hợp nên liền ngừng lại, ậm ừ rồi bắt đầu nói lại cả câu với từ thích hợp hơn. Dầu đó có thật là nói lắp hay không thì họ cũng gặp vấn đề làm sao để nói trôi chảy như bạn mà thôi, chỉ có điều là nhẹ hơn.

Những hình thức nói không lưu loát này thường không ai để ý vì chúng quá bình thường.

Điều này có ý nghĩa gì với bạn?

1) Bạn không phải là người nói lắp sống trong một cộng đồng nói lưu loát hoàn toàn. Bạn là một người nói lắp nặng sống trong một cộng đồng nói lắp nhẹ. Tôi không chắc rằng tin tức này sẽ giúp bạn cảm thấy vui nhưng ít ra nó cũng giúp bạn cảm thấy khá hơn một chút về chính bản thân!

2) Khi một người nói lắp quyết định khắc phục tật nói lắp, lẽ dĩ nhiên mục tiêu của người là phải nói trôi chảy 100%. Tôi thiết nghĩ rằng bây giờ bạn đã hiểu bạn không thể nào đạt được mục tiêu này. Thậm chí người được xem là không nói lắp cũng không thể đạt được mục tiêu không tưởng ấy.

3) Hiểu được điều này là rất quan trọng vì nó sẽ giúp bạn không thiết lập mục tiêu mà bạn không thể với tới. Một người nói lắp nếu không hiểu rằng không thể nào người ấy có thể nói lưu loát 100% thì luôn có ấn tượng rằng mình đã thất bại trong việc nỗ lực khắc phục tật nói lắp mỗi khi người chỉ hơi nói lắp.

Nếu mục tiêu của bạn là nói trôi chảy 100% thì chắc chắn bạn sẽ thất bại. Mục tiêu của bạn là phải trở thành người hơi nói lắp. Mục tiêu của bạn nên là nói lắp một ít như những người bình thường khác. Thậm chí nếu bạn nói lắp nhiều hơn người bình thường một chút thì cũng chẳng ai để ý.

4) Việc nhận ra mọi người đều nói lắp nhẹ sẽ thay đổi nhận thức của bạn về nói lắp. Nếu bạn chỉ hơi nói lắp, bạn biết rằng điều đó không hề gì vì mọi người đều nói lắp ở mức độ không đáng kể. Nếu bạn bị nói lắp nặng, bạn biết rằng điều đó cũng không quá kinh khủng vì mọi người đều nói lắp. Bạn chỉ hơi nói lắp hơn người khác thôi. Bây giờ bạn biết rằng nói lắp là căn bệnh ảnh hưởng hầu như tất cả mọi người. Nó chỉ tác động lên bạn nhiều hơn người khác một chút.

Hãy ghi nhớ

Bài viết tương đối dài, mời bạn click vào "tiêu đề" hoặc "đọc thêm..." để xem toàn bộ bài viết

Những bài tập trước dạy bạn làm thế nào để:
- thư giãn trực tràng của bạn
- thở bằng bụng
- dùng kỹ thuật điều hơi và khởi đầu nhẹ nhàng
- phát âm
- nói một cách khác thường mà chúng ta gọi là lối phát âm hữu thanh
- dùng sức để củng cố đường truyền thần kinh làm gia tăng khả năng nói trôi chảy

Sự thư giãn trực tràng, hít thở bằng bụng, kỹ thuật điều hơi, khởi đầu nhẹ nhàng, phát âm và lối nói toàn âm hữu thanh là những yếu tố then chốt để kiểm soát Valsalva và tật nói lắp. Chúng ta sẽ kết hợp bốn bài tập này vào bài luyện tập mỗi ngày này. Những kỹ thuật được khai triển trong bài tập số 10 (Kỹ thuật Demothenes) cũng sẽ được đề cập đến trong bài tập này.

Bài tập buổi sáng và buổi tối

Bạn sẽ thấy có hai bài luyện tập mỗi ngày:

1) Bài tập buổi sáng được thực hiện vào mỗi buổi sáng trước khi bạn bắt đầu một ngày mới.

2) Bài tập buổi tối được thực hiện vào mỗi buổi tối trước khi bạn dùng cơm tối hay lên giường ngủ.

Bài tập buổi sáng chú trọng vào việc làm thư giãn hệ thống Valsalva, sự phát âm, kỹ thuật điều hơi và khởi đầu nhẹ nhàng. Dĩ nhiên, bài tập này sẽ mang lại nhiều hiệu quả ích lợi trong thời gian dài nhưng nó chỉ đạt được một mục đích nhất thời, vì nó được thiết kế đặc biệt để giúp cơ quan phát âm của bạn sẵn sàng để nói lưu loát suốt cả ngày.

Bài tập buổi tối nhấn mạnh vào kỹ thuật Demothenes. Mục đích chính yếu của bài tập này là củng cố những đường truyền để gia tăng việc nói trôi chảy. Nó nhắm vào việc cải thiện việc nói trôi chảy của bạn trong thời gian dài.

Dĩ nhiên là nếu bạn làm ca đêm, bạn sẽ thấy thoải mái hơn khi làm bài tập buổi sáng vào buổi tối trước khi bạn đi làm và làm bài tập buổi tối vào buổi sáng khi bạn đã trở về nhà.

Cũng vậy, nếu người hàng xóm của bạn mời bạn đến dự buổi tiệc nướng vào lúc 8 giờ tối, bạn nên thực hành bài tập tương tự như bài tập buổi sáng vào khoảng 6 giờ tối. Điều này sẽ đảm bảo cơ quan phát âm của bạn sẽ chuẩn bị sẵn sàng để nói lưu loát với người hàng xóm và những khách mời của người ấy suốt buổi tiệc.

Bài tập buổi sáng

1. Thư giãn chung (1 phút)

Hãy cử động chân tay, cơ mặt, xoay cổ, hả miệng và cử động quai hàm của bạn.

Nếu có thể, hãy cố ngáp. Điều này hầu như là cách tự nhiên nhất và hiệu quả nhất để làm thư giãn thân thể của bạn.

2. Thư giãn cơ trực tràng (1 phút)

Thư giãn trực tràng của bạn bằng phương pháp thư giãn tiệm tiến của Jacobson. Căng dần cơ trực tràng của bạn rồi sau đó giãn dần ra. Làm như thế năm hay sáu lần. Đừng quên cảm nhận sự thư giãn lan dần lên các cơ khác trong hệ thống cơ Valsalva.

3. Thở bằng bụng (1 phút)

Nhắm mắt và thở bằng bụng năm hay sáu lần. Thở với miệng hả rộng. Hãy đảm bảo rằng trực tràng và thanh quản của bạn vẫn thông thoáng trong khi thở. Hãy cảm nhận cảm giác thư giãn lan toả khắp hệ thống cơ Valsalva: bụng, ngực, thanh quản, lưỡi, hàm và môi. Hãy cảm nhận luồng hơi thoát ra tự do qua thanh quản của bạn. Bạn nhớ không được dùng sức để ép không khí ra ngoài. Bạn nên để không khí từ phổi thoát ra từ từ và nhẹ nhàng.

4. Kỹ thuật Demothenes (8 phút)

Lấy ra một tài liệu nào đó và chọn vài từ ngẫu nhiên. Nếu bạn có một dach sách các từ bạn sợ phải nói thì hãy luyện tập với nó. Bạn nên đọc mỗi từ năm lần với khởi đầu nhẹ nhàng và nhỏ giọng, năm lần tiếp theo với khởi đầu nhẹ nhàng nhưng tăng dần âm lượng lên và cuối cùng hết sức đọc to năm lần mà không cần khởi đầu nhẹ nhàng.

Hãy nhớ thở bằng bụng và để hơi thở thoát ra một chút trước khi đọc một từ. Hãy đọc kéo dài tất cả các nguyên âm. Nếu phụ âm đầu tiên có thể đọc kéo dài được thì hãy đọc kéo dài luôn phụ âm đó.

5. Thư giãn trực tràng của bạn (1 phút)

(như bước 2)

6. Thở bằng bụng (1 phút)

(như bước 3)

7. Phát âm (3 phút)

Hít vào, thở ra vài giây rồi phát ra âm aaaaaaaa với khởi đầu nhẹ nhàng. Đảm bảo rằng bạn không dùng sức để tống không khí ra khỏi phổi. Bạn nên để không khí từ phổi thoát ra tự do. Đặt ngón tay lên cổ họng bạn để cảm nhận sự rung của dây thanh quản. Hãy cảm nhận sự rung này lan truyền khắp các cơ Valsalva. Hãy nhớ phương trình sau:

Hệ thống cơ Valsalva được thư giãn = phát âm = nói trôi chảy

Sau đó hít vào một lần nữa rồi phát ra âm aaaaaaaaaaaa. Làm lại bài tập này với những phụ âm hữu thanh khác: d, g, j, m, n, r, v, w, x (gz), y và z.

8. Kiểu Nói Toàn Âm Hữu Thanh (7 phút)

Bây giờ, hãy lấy một tài liệu đọc nào đó và đọc lớn lên bằng cách thay những phụ âm vô thanh bằng những phụ âm hữu thanh tương ứng. Nên nhớ phải chú trọng vào quá trình phát âm bằng cách bắt đầu một câu hay một phần của câu qua việc phát ra âm aaaaaaaa và đọc kéo dài âm tiết đầu tiên.

Hãy đảm bảo rằng trực tràng của bạn vẫn thư giãn và thông thoáng. Hãy thở bằng bụng và tránh dùng sức để ép không khí ra từ phổi. Hãy để không khí thụ động thoát ra trước khi phát ra âm aaaaaaaa.

Lưu ý quan trọng: Khi bạn luyện tập kiểu nói này lần đầu tiên, chuyện bạn cảm thấy hơi căng thẳng là bình thường. Sau khi luyện tập cực lực, bạn sẽ cảm thấy dễ chịu hơn và thư giãn hơn.
Tuy nhiên, nếu lối nói này khiến bạn vẫn còn căng thẳng sau khi đã luyện tập hết sức, hãy dừng lại. Tôi khuyên bạn nên bỏ qua kiểu nói toàn âm hữu thanh này và bù lại cho bài tập này bằng cách dành nhiều thời gian hơn cho bước 7 (phát âm).

9. Nói cách tự nhiên (7 phút)

Bây giờ bạn sẽ dần dần thay đổi cách nói của bạn cho đến khi nó nghe tự nhiên hơn. Hãy chắc rằng bạn đang chú trọng vào việc phát âm. Cách tốt nhất để tập trung vào việc phát âm là bắt đầu một câu hay một phần của câu bằng cách phát ra âm aaaaaa và đọc kéo dài âm tiết đầu tiên.

Không nên chú trọng vào những phụ âm vô thanh và hãy nhẹ nhàng đọc kéo dài nguyên âm. Hãy cố gắng ít ậm ừ trong khi bạn nói.

Hãy đặt ngón tay lên thanh quản của bạn. Nếu bạn cảm nhận thanh quản của bạn vẫn tiếp tục rung, điều đó có nghĩa là bạn đang phát âm đúng. Nếu bạn cứ duy trì cách nói như thế suốt cả ngày, bạn sẽ không bao giờ bị nói lắp.

Nếu bạn cảm thấy thanh quản của bạn ngừng rung khi bạn đọc một phụ âm vô thanh nào đó, điều này có nghĩa bạn phải tránh tập trung vào phụ âm vô thanh hơn và nhấn mạnh hơn vào các nguyên âm.

Trong khi đọc lớn tiếng, hãy đảm bảo rằng trực tràng của bạn đang thông thoáng và thư giãn. Hãy chắc rằng bạn đang thở bằng bụng, để không khí nhẹ nhàng thoát ra từ phổi và từ miệng trước khi bạn bắt đầu nói.

Bài tập buổi tối

Bạn sẽ theo sự sắp đặt thời gian sau cho bài tập buổi tối. Xin xem chi tiết các bước khác nhau này trong bài tập buổi sáng.

1. Làm thư giãn chung (1 phút)

2. Thư giãn cơ trực tràng (1phut1)

3. Thở bằng bụng (1 phút)

4. Kỹ thuật Demosthenes (27 phút)

Cứ luyện tập suốt ngày
Bạn phải luyện tập suốt ngày, bất cứ khi nào bạn có cơ hội hay cảm thấy cần phải luyện tập.

Quan trọng là bạn phải thư giãn trực tràng và thở bằng bụng mỗi khi bạn gặp những tình huống nói chuyện khó khăn. Sự thư giãn trực tràng và thở bằng bụng này là điều mà bạn cần phải làm mọi lúc mọi nơi.

Hãy thường xuyên kiểm tra trực tràng, bụng, thanh quản của bạn xem chúng có thông thoáng và thư giãn hay không. Hãy đảm bảo rằng bạn đang thở bằng bụng. Hãy tập trung vào việc phát âm luôn luôn.

Khi bạn nói, hãy chắc rằng bạn không dùng sức để ép không khí ra ngoài. Hãy để không khí nhẹ nhàng thoát ra từ phổi và qua thanh quản của bạn.

Viết ra những từ đáng sợ

Mỗi ngày, bạn hãy mang theo giấy và viết và ghi lại những từ bạn gặp khó khăn khi nói. Bạn sẽ luyện tập những từ này trong những bài tập buổi sáng và buổi tối tiếp theo.

Hãy cho não của bạn nghỉ ngơi

Tôi khuyên bạn nên luyện tập những bài tập này mỗi ngày nhưng đồng thời tôi cũng khuyên bạn nên ngưng sự luyện tập này một hay hai tuần lễ rồi hãy bắt đầu lại. Có thể bạn thấy rằng khả năng nói trôi chảy của bạn sẽ gia tăng trong thời gian nghỉ ngơi ấy. Đó là do não bộ của bạn đã thụ động học kỹ thuật này.

Việc học thụ động không phải là điều đặc biệt để nói được lưu loát. Tôi đã để ý đến hiệu quả của việc học thụ động trong khi thực hành những bài tập lái xe. Tôi bắt đầu thực hành phân nửa bài tập lái xe rồi ngưng khoảng vài tháng. Khi tôi tiếp tục học tiếp, tôi để ý rằng tôi lái xe tốt hơn so với những tháng trước đây khi tôi đang học những bài học đó. Tôi đã thụ động học kỹ năng lái xe.

Bạn cũng có thể kinh nghiệm việc học thụ động trong khi học những kỹ năng khác nhau như chơi quần vợt, bơi lội…

Tôi không đề nghị bạn ngừng lại khi nào và trong bao lâu. Mỗi người mỗi khác nên đây là điều bạn phải tự khám phá ra cho chính mình. Nếu bạn thấy bạn không tiến bộ trong việc nói trôi chảy thì điều đó hàm ý rằng não của bạn cần được nghỉ ngơi. Hãy thôi luyện tập những bài tập mỗi ngày này trong một thời gian để xem điều gì sẽ xảy ra.

Cần mong đợi điều gì?

Như đã được đề cập trước đây, bạn không thể nói lưu loát chỉ trong vòng một đêm nhưng sẽ mất vài tuần lễ thậm chí vài tháng trước khi bạn kinh nghiệm được sự tiến bộ đáng kể.

Trong trường hợp của tôi, kết quả dễ nhận thấy đầu tiên đạt được là trong những tình huống nói chuyện mà tôi cảm thấy khó khăn nhất như tình huống tôi bị nói lắp hầu như 99%. Ví dụ như khi tôi ở trong văn phòng giám đốc. Sau vài ngày luyện tập, tôi thấy trong những tình huống như trên, tôi chỉ nói lắp khoảng 80%.

Tôi biết mình đã hiểu thấu về vấn đề nói lắp. Tôi biết cuộc chiến chống lại tật nói lắp không phải là không có hy vọng. Tôi biết rằng tật nói lắp cũng phản công lại và quả thật nó đã phản công tôi. Đôi khi tôi thấy mình nói lắp ngày càng tệ hơn nhưng rồi sau đó tôi nói tốt hơn. Nhưng trong thời gian dài, tật nói lắp đã bị khắc phục dần còn khả năng nói trôi chảy càng gia tăng. Hết tuần này sang tuần khác, tôi thấy mình ít bị nói lắp hơn khi nói chuyện với quản đốc cho đến cuối cùng tôi có thể nói với ông ấy một cách lưu loát và đầy tự tin.

Việc khắc phục tật nói lắp trong khi nói chuyện với giám đốc tương đối dễ dàng vì tôi có thời gian để thư giãn trực tràng và thở bằng bụng trước khi gõ cửa phòng của ông ta. Nói chung, việc khắc phục nói lắp trong những tình huống nói chuyện khó khăn mà bạn lường trước được thì khá dễ dàng hơn. Trong những tình huống như thế, bạn có vài phút để tập trung thư giãn hệ thống cơ Valsalva.

Việc khắc phục nói lắp sẽ khó khăn hơn nhiều trong những tình huống nói chuyện đột xuất. Giả sử bạn đang lắng nghe những người bạn đồng nghiệp của bạn đang nói chuyện với nhau, thình lình một trong số họ hỏi ý kiến của bạn. Bạn giật mình: bạn không có ý kiến rõ ràng nào cả và không biết phải nói gì. Họ đang chờ nghe ý kiến của bạn còn bạn rõ ràng không có thời gian để làm thư giãn trực tràng. Trong những tình huống như thế, thật khó khăn để kiểm soát sự nói lắp nhưng bạn dần sẽ lấy lại bình tĩnh và cuối cùng sẽ có thể nó trôi chảy trong mọi tình huống.

Hãy lập danh sách những tình huống nói chuyện gây khó khăn cho bạn

Tôi đề nghị bạn nên lập một danh sách những tình huống nói chuyện gây khó khăn cho bạn mà bạn thường gặp. Ví dụ, như khi nói chuyện với giám đốc của bạn, mua bánh mì tại cửa tiệm bánh hay mua thuốc aspirin tại tiệm thuốc tây, hẹn hò, hỏi thăm đường, nói chuyện với ba mẹ, nói tên bạn, nói chuyện trên điện thoại, kể đến cao trào của một câu chuyện đùa…

Hãy cố gắng liệt kê từng tình huống nói chuyện một. Nếu nói chuyện trên điện thoại là nan đề của bạn, mỗi ngày hãy gọi đến vài số điện thoại không tính cước và hỏi thăm vài thông tin theo thường lệ nào đó. Hãy làm điều này cho đến khi việc nói chuyện trên điện thoại không còn là nan đề đối với bạn nữa.

Một khi một tình huống nào đó được kiểm soát, bạn có thể ăn mừng về điều này. Tuy bạn chưa chiến thắng hoàn toàn trong cuộc chiến với nói lắp nhưng bạn đã đánh thắng trận đầu tiên. Bây giờ bạn đã tự tin rằng bạn cũng có thể đánh những trận khác cho đến khi bạn hầu như nói trôi chảy hoàn toàn.

Bài viết tương đối dài, mời bạn click vào "tiêu đề" hoặc "đọc thêm..." để xem toàn bộ bài viết

Giả sử rằng bạn sẽ quyết định dùng vài điệu hát ru nào đó như là tài liệu luyện tập phát âm vô thanh. Bạn có nhớ bài hát ru Humpty Dumpty không?

Humpty Dumpty sat on a wall.

Humpty Dumpty had a great fall.

All the king’s horse,

and all the king’s men,

couldn’t put Humpty together again.

Đây là cách bài hát ru Humpty Dumpty tội nghiệp, đáng thương này sẽ được đọc khi bạn thay tất cả phụ âm vô thanh bằng phụ âm hữu thanh tương ứng.

Umbdy Dumbdy zat on a wall.

Umbdy Dumbdy ad a great vall.

All the ging’z orze,

And all the ging’z men,

Gouldn’d bud Umbdy dogether again.

Nếu bạn có thể nói như thế suốt, bạn sẽ không bao giờ bị nói lắp. Không may thay, nó nghe có vẻ không được tự nhiên mấy và tôi ngờ rằng chẳng ai hiểu được bạn muốn nói gì nếu bạn nói cách lạ đời như thế. Tuy nhiên, nếu bạn luyện tập phát âm hữu thanh thường xuyên, bạn sẽ luôn có xu hướng phát âm nhẹ nhàng, ngay cả khi nói những âm vô thanh. Bạn sẽ ít ậm ừ liên tục trong khi nói. Phát âm liên tục kiểu này khó mà nghe được nhưng đủ để gia tăng đáng kể khả năng nói trôi chảy của bạn.

Để tập trung hơn nữa vào việc phát âm, bạn có thể phát ra âm aaaaaa trước khi bạn bắt đầu từng câu hay một phần của câu. Kéo dài âm tiết đầu tiên sẽ giúp bạn tập trung vào việc phát âm. Bài hát ru humpty Dumpty bây giờ sẽ được phát âm như sau:

aaaaaaaaaa Uuumbdy Dumbdy zat on a wall.

aaaaaaaaaa Uuumbdy Dumbdy ad a great vall.

aaaaaaaaaa Aaall the ging’z orze,

aaaaaaaaaa Aaand all the ging’z men,

aaaaaaaaaa Gouuuldn’d bud Umbdy dogether again.

Cứ tiếp tục luyện tập kiểu phát âm hữu thanh này cho đến khi bạn thành thục kỹ thuật ấy cách dễ dàng. Hãy chắc chắn rằng hệ thống Valsalva của bạn vẫn trong tình trạng thư giãn khi bạn nói.

Thoạt đầu, lối phát âm hữu thanh sẽ khiến bạn căng thẳng một chút vì bạn phải tâm trung suy nghĩ về việc thay thế những phụ âm vô thanh bằng những phụ âm hữu thanh tương ứng. Vì thế, bạn sẽ thấy thật khó khăn để làm thư giãn hệ thống Valsalva và để phát âm cùng một lúc. Tuy nhiên, sau khi luyện tập vài lần, bạn có thể nói dễ dàng với kiểu nói khác thường này.

Đừng lo lắng nếu bạn quên không thay vài phụ âm vô thanh bằng những phụ âm hữu thanh tương ứng của chúng. Cứ luyện tập và bạn sẽ thấy bạn ít bỏ qua việc quên thay thế này hơn.

Nếu sau khi bạn luyện tập cực lực, lối phát âm hữu thanh vẫn khiến bạn cảm thấy căng thẳng thì xin đừng lo lắng. Bạn có thể quên đi lối phát âm kiểu này. Chỉ đơn giản đọc cách bình thường các tài liệu viết và chú trọng vào phát âm cùng sự thư giãn của cơ quan Valsalva khi bạn nói. Hãy chú trọng vào nguyên âm và đừng để ý đến phụ âm.

Hãy kéo dài âm tiết đầu tiên của những từ bạn sợ khi nói

Như đã giải thích từ trước, phát âm là kết quả của việc làm thư giãn hệ thống Valsalva. Bằng cách kéo dài âm tiết đầu tiên của những từ bạn sợ, bạn sẽ nhấn mạnh vào sự phát âm và điều này giúp bạn ngăn chặn những tác nhân gây ra nói lắp trong những từ này. Nếu bạn thấy từ nào đó đặc biệt khó khăn đối với bạn thì bạn có thể kéo dài từng âm tiết trong từ đáng sợ đó.

Khi làm như vậy, bạn không thể hoàn toàn tránh việc nói lắp nhưng ít ra bạn cũng nói lắp khá thoải mái hơn. Kỹ thuật này thật sự được biết đến như là “Cách Nói Lắp Thoải Mái”. Việc nói lắp của bạn trở nên ít căng thẳng và thấy thư thái hơn. Người nghe hầu như biết rằng bạn đang gặp khó khăn nhưng ít nhất bạn cũng có thể nói thành lời với ít căng thẳng và nỗ lực. Có thể việc kéo dài âm tiết khiến lời nói của bạn nghe không được tự nhiên nhưng bạn và thính giả của bạn hầu như thấy rằng tình huống này dễ kiểm soát hơn là nói lắp.

Qua việc luyện tập kỹ thuật phát âm hữu thanh này, bạn dần sẽ lấy lại tự tin để nói. Bạn sẽ cảm thấy thư giãn hơn và ít có khuynh hướng phải dùng đến kỹ thuật kéo dài âm tiết trên.

Bài viết tương đối dài, mời bạn click vào "tiêu đề" hoặc "đọc thêm..." để xem toàn bộ bài viết

Nguyên Âm, Phụ Âm Hữu Thanh và Phụ Âm Vô Thanh

Trước khi bắt đầu bài tập này, tôi nghĩ trước hết nên giải thích sự khác nhau giữa nguyên âm, phụ âm hữu thanh và phụ âm vô thanh.

Có lẽ bạn đã biết nguyên âm là gì. Nguyên âm là âm hữu thanh như a, e, i, o, u. Trong nhiều từ, y cũng được phát âm như một nguyên âm.

Hãy đặt tay trên thanh quản của bạn và hãy phát âm rõ những nguyên âm sau: aaaaa-eeeee-ooooo-uuuuu. Hầu như bạn sẽ thấy có sự rung liên tục trong thanh quản của bạn. Âm hữu thanh được mô tả chính xác là do sự rung động của thanh quản.

Chắc chắn rằng bạn cũng biết phụ âm là gì. Thật tế có hai loại phụ âm: phụ âm hữu thanh và phụ âm vô thanh. Dưới đây, bạn sẽ thấy bảng liệt kê phụ âm hữu thanh và phụ âm vô thanh trong tiếng Anh:

Phụ âm hữu thanh:
b
d
g
j
l
m
n
r
th (như trong từ this)
v
w
x (được phát âm là gz như trong từ exist)
y
z

Phụ âm vô thanh:

c cứng (như trong từ cat)
c mềm (như trong từ cipher)
f
h
k
p
ph
q
s
t
th (như trong từ thank)
x (được phát âm là ks như trong từ excited)

Sự khác nhau giữa phụ âm vô thanh và phụ âm hữu thanh là: dây thanh quản ngừng rung khi phụ âm vô thanh được phát ra, trong khi chúng cứ tiếp tục rung khi đọc phụ âm hữu thanh.

Hãy ấn ngón tay bạn vào thanh quản và đọc những âm sau:

aaaaaabaaaaaaa.

(chữ a được phát âm như trong từ cat)

Bạn sẽ để ý thấy thanh quản của bạn hầu như luôn rung. Bây giờ, hãy giữ tay bạn ở thanh quản và đọc những âm sau:

aaaaaapaaaaaa

Bạn sẽ thấy thanh quản của bạn ngừng rung một chút trong khi bạn phát âm p.

Bạn có thể thử kết hợp nguyên âm với phụ âm vô thanh hoặc hữu thanh thì bạn sẽ thấy thanh quản của bạn cứ rung khi phụ âm hữu thanh được phát ra và nó sẽ ngừng rung khi phụ âm vô thanh được phát.

Hầu hết phụ âm vô thanh đều có phụ âm hữu thanh tương ứng. Những phụ âm hữu thanh tương ứng được phát âm đồng một cách phát âm như phụ âm vô thanh. Ví dụ, âm p và b đều cùng được phát âm như nhau chỉ khác là dây thanh quản sẽ rung khi âm b được đọc còn đối với âm p thì không. Bạn sẽ thấy sự tương ứng giữa phụ âm hữu thanh và phụ âm vô thanh sau đây:

Phụ âm vô thanh: Phụ âm hữu thanh:

c cứng (như trong từ cat) g cứng (như trong từ guy)
c mềm (như trong từ cipher) z
ch j
f v
h
k g cứng (như trong từ guy)
p b
ph v
q g cứng (như trong từ guy)
s z
sh j
t d
th (như trong từ thank) th (như trong từ this)
x (được phát âm là ks x (được phát âm là gz
như trong từ excited) như trong từ exist)

Ghi chú: h không có phụ âm hữu thanh tương ứng

Luyện tập phát âm

Bây giờ khi bạn biết nguyên âm, phụ âm hữu thanh và phụ âm vô thanh là gì, bạn sẽ thực hành vài bài tập luyện phát âm.

Trước hết hãy thả lỏng trực tràng của bạn. Sau đó, nhắm mắt lại và thở bằng bụng vài lần.

Khi nào hệ thống Valsalva của bạn đã hoàn toàn được thư giãn, hãy hít vào và bắt đầu thở ra từ từ rồi ngay sau đó phát âm a. Quan trọng là bạn phải thở ra khoảng 1 hoặc 2 giây trước khi phát âm a để bảo đảm có sự khởi đầu trơn tru. Hãy phát âm a mà không cần dùng lực. Hãy để không khí thoát ra lá phổi của bạn cách dễ dàng. Hãy cảm nhận sự rung động của dây thanh quản lan ra khắp thân thể. Hãy cảm nhận trạng thái thư giãn của hệ thống Valsalva. Hãy nghĩ về những phương trình sau khi bạn thở:

Hệ thống Valsalva được thư giãn = sự phát âm = nói trôi chảy

Hệ thống Valsalva bị căng = thanh quản đóng = nói lắp

Giờ đây bạn đã hiểu tầm quan trọng của những bài tập phát âm này: sự lưu loát, sự phát âm và hệ thống Valsalva hoạt động chung với nhau. Bằng cách tập trung vào sự phát âm, bạn sẽ làm hệ thống Valsalva thư giãn hơn và gia tăng khả năng nói trôi chảy.

Hãy hít vào một lần nữa và sau đó hãy bắt đầu nhẹ nhàng thở ra. Rồi hãy phát âm: aaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa.

Hãy làm lại bài tập này với những phụ âm hữu thanh khác: d, g, j, m, n, r, v, w, x, y, z.

Bài viết tương đối dài, mời bạn click vào "tiêu đề" hoặc "đọc thêm..." để xem toàn bộ bài viết

Trương chương 2, chúng tôi gợi ý rằng một trong những nguyên nhân gây ra hiệu ứng Valsalva trong khi nói là chúng ta nhận thấy lời nói như một vật thể nào đó khó khăn lắm mới tống ra khỏi cổ họng. Chúng ta nhầm lẫn khi cho rằng cần phải dùng lực để bật ra lời nói. Trong quá trình đi tiêu, chúng ta thành công trong việc dùng hiệu ứng Valsalva và chúng ta nghĩ rằng chúng ta cũng có thể dùng cùng một thủ thuật như vậy cho lời nói.

Bạn nên nhận thấy rằng lời nói không phải là thứ gì đó nặng nề. Lời nói là sự kết hợp giữa sự phát âm cách nhẹ nhàng của môi và lưỡi, sự rung của dây thanh quản và luồng khí thoát ra dễ dàng từ phổi. Quá trình tạo thành lời nói không mấy khó khăn. Về cơ bản, lời nói là thứ phi vật chất.

Hãy nghĩ về điều này khi bạn nói và hãy thay đổi cách bạn hiểu về lời nói.

Nếu bạn thấy bạn sắp sửa nói lắp thì hãy kìm lại, đừng ráng nói. Tuy nhiên, nếu hiện tượng nói lắp xuất hiện, hãy ngừng lại ngay lập tức, thư giãn các cơ Valsalva và sau đó hãy tiếp tục nói.

Bài viết tương đối dài, mời bạn click vào "tiêu đề" hoặc "đọc thêm..." để xem toàn bộ bài viết

Thay Đổi Cách Thân Thể Bạn Phản Ứng Với Stress

Trong chương 2, chúng ta thấy con người phản ứng với stress theo nhiều cách khác nhau và những người nói lắp thuộc về nhóm thểu số phản ứng lại với stress bằng cách căng các cơ của cơ quan Valsalva. Cách phản ứng đặc biệt với stress này có thể là nguyên nhân chính yếu gây ra nói lắp.

Điều bạn sắp làm rất đơn giản: trong những tuần lễ tới, hãy làm giãn cơ Valsalva một cách có ý thức mỗi khi bạn chịu áp lực. Hãy làm điều này mỗi khi bạn cảm thấy căng thẳng thậm chí khi bạn không buộc phải nói. Hãy dùng phương pháp thả lỏng tiệm tiến của Jacobson. Hãy cảm nhận sự thả lỏng của các cơ bụng. Hãy tận hưởng cảm giác thư giãn lan ra đến ngực, thanh quản và miệng của bạn. Hãy thở bằng bụng.

Nếu bạn chủ tâm làm giãn cơ Valsalva mỗi khi bạn bị áp lực, điều này dần dần sẽ thành phản xạ.

Tôi chắc rằng bạn sẽ chịu nhiều căng thẳng như mọi người trong thế giới đầy căng thẳng này. Chất Adrenaline sẽ cứ tiết vào máu gây nên nhiều tác dụng phụ khó chịu. Nhưng ít ra sự căng thẳng sẽ không làm ảnh hưởng đến lời nói của bạn.

Hãy tập trung vào người khác

Khi bạn bị áp lực, có thể bạn có khuynh hướng tập trung suy nghĩ vào cảm giác bồn chồn trong dạ gây ra khi cơ Valsalva bị căng. Thông thường, bạn có xu hướng tập trung vào những gì diễn ra trong tâm trí và thân thể bạn. Khi làm như vậy, bạn dần dần không còn chú ý đến những người xung quanh và điều này làm tăng cảm giác khó chịu và sẽ khiến cuộc đối thoại trở nên khó khăn.

Bạn nên thay đổi cách cư xử này. Khi bị áp lực, hãy cố gắng tập trung vào những người xung quanh. Nếu bạn vẫn chú ý đến họ, bạn sẽ cảm thấy dễ chịu hơn và áp lực bên trong bạn sẽ giảm dần. Bạn sẽ cởi mở hơn đối với thế giới bên ngoài và dễ dàng giao tiếp hơn.

Chớ Gây Ra Hiệu Ứng Valsalva Khi Không Cần Thiết

Như đã giải thích từ trước, chúng ta thường sử dụng hiệu ứng Valsalva khi chúng ta cần dùng nhiều sức như nâng một cái thùng nặng.

Trên thật tế, chúng ta cũng thường gây ra hiệu ứng này khi không cần thiết; như khi mở ngăn kéo tủ hay mở cửa xe hơi. Thậm chí bạn cũng có thể dùng hiệu ứng này khi nhặt một cái kẹp giấy từ dưới sàn lên. Dĩ nhiên, đó không phải là hiệu ứng Valsalva hoàn toàn. Chúng ta chỉ hơi căng các cơ trong hệ thống Valsalva thôi. Nhưng dầu sao đi nữa thì điều này cũng không có ích lợi.

Tôi khuyên bạn trong những ngày sắp tới, bạn nên chú ý hiện tượng lạ này và chủ động tránh gây ra hiệu ứng Valsalva trừ phi nó thật sự cần thiết. Ích lợi của bài tập này là giúp bạn có thói quen kiểm soát được việc sử dụng hiệu ứng Valsalva và giữ các cơ trong hệ thống Valsalva luôn được thư giãn. Điều này sẽ giúp bạn khắc phục được tật nói lắp.

Lái xe

Có phải bạn thấy rằng bạn có xu hướng nói lắp nhiều khi lái xe hơn là khi đi bộ thong thả với bạn bè hay ngồi thoải mái trên ghế xô-pha không?

Tôi nghĩ rằng ấy là do bạn có xu hướng dùng hiệu ứng Valsalva khi nhấn ga và khi sang số (nếu bạn có xe hơi lái bằng tay) và điều này sẽ ảnh hưởng đến việc nói chuyện của bạn.

Bạn nên hiểu rằng lái xe hơi không giống như lái xe đạp; không cần thiết phải nhấn mạnh lên chân ga! Hiệu ứng Valsalva cũng không cần thiết dùng đến để bẻ tay lái (trừ phi bạn đang lái xe mười tám bánh mà không có thiết bị lái bằng điện). Hãy thong thả thôi, bạn của tôi ơi: xe hơi đã làm hết mọi công việc nặng nhọc cho bạn rồi!

Hoặc có lẽ các cơ của bạn có xu hướng căng vì bạn đang ở dưới áp lực khi đi đường. Thật vậy, lái xe trên đường không mấy dễ dàng vì não của bạn phải tập trung vào con đường nếu bạn muốn đến được điểm cần đến cách an toàn. Nhưng không có luật nào bảo với bạn rằng khi não của bạn tập trung vào đường đi thì các cơ của hệ thống Valsalva phải căng chặt.

Khi bạn lái xe, hãy đảm bảo rằng hệ thống cơ Valsalva của bạn luôn được thư giãn. Hãy thở bằng bụng. Hãy thả lỏng các cơ của bạn và… cứ tập trung vào đường đi.

Nói và Lái

Vài lời về an toàn khi lái xe: khoảng một phần ba tai nạn xe hơi là do người lái xe lơ đãng gây ra. Nhiều thứ có thể khiến người tài xế xao lãng như: bật đài hay bỏ băng cát-xét vào máy, nhìn chăm đồng hồ tốc độ, nói chuyện điện thoại, nghe đài, sang số (vì lý do này, xe hơi lái tự động thì an toàn hơn) và cuối cùng nhưng không kém phần quan trọng: nói chuyện với những người khác trên xe.

Rõ ràng thật là một ý nghĩ hết sức tệ hại khi cãi nhau với một người nào đó trên xe khi bạn đang cầm lái. Nếu thật sự bạn cần phải nói chuyện trong khi lái thì hãy chắc rằng câu chuyện phải có nội dung ít gây ra xúc động và câu chuyện đó chỉ sử dụng một phần nhỏ các tế bào của não. Đừng bắt người cùng đi với bạn phải giải thích cho bạn hiểu về thuyết tương đối của Einstein!

Tạm thời làm gián đoạn câu chuyện cũng là ý tưởng hay khi:

* bạn sang đường
* lái xe qua các giao lộ
* vào đường cao tốc
* vượt xe
* các lằn xe nối nhau
* bất cứ khi nào bạn gặp những tình huống có nguy cơ nguy hiểm và đòi hỏi sự tập trung cao độ.

Việc có thói quen ngắt quãng câu chuyện trong những tình huống trên cũng là một bước đi đúng hướng trong mưu cầu nói trôi chảy của bạn. Khi làm như vậy, bạn thật sự sẽ có thói quen kiểm soát được cuộc trò chuyện.

Ngắt lời câu chuyện không phải là việc khó. Nếu bạn đang nói thì bạn chỉ cần ngừng nói. Nếu người khác đang nói thì bạn chỉ cần nói: “đợi một chút…” Trong cả hai trường hợp, người cùng đi sẽ hầu như thấy bạn đang bận nhìn kính chiếu hậu và xem đường nên lập tức hiểu ra vì sao bạn muốn người ấy tạm ngưng cuộc trò chuyện.